داروهایی بدون تجویز پزشک و افزایش خوددرمانی در گلستان

به گزارش زرین نامه؛ استفاده از انواع آنتی‎بیوتیک‎‎ها و داروهای مسکن اکنون در بین خانواده‎های ایرانی مرسوم شده و البته این خود‎درمانی در گلستان نیز همچون دیگر نقاط کشور افزایش یافته است.

این شرایط به دلیل اندک آگاهی مردم نسبت به موضوع پزشکی و نوع داروهایی است که به شکل عمومی در بین آنان رواج یافته و البته در زمان مقتضی هم از این دانش اندک استفاده ‎شده و با توجه به نوع درد خودشان داروها را تجویز می‎کنند.

البته اینکه چرا گرایش مردم به این نوع تجویز افزایش یافته، جدا از موضوعات فرهنگی ریشه اقتصادی نیز دارد اما با همه این دلایل این نوع تجویزها همیشه عاقبت خوبی ندارد و حتی ممکن است تهدید یا ضررهایی را متوجه سلامت بیمارانی کند که از داروهای توصیه شده استفاده کرده‎اند.

*عرف شدن مصرف دارو در جامعه

یک شهروند گرگانی با اشاره به این که سعی می‎کند برای درمان بیماری‎های ساده خوددرمانی کند، گفت: تقریبا استفاده از داروهای مسکن و آنتی‎بیوتیک تقریبا در جامعه عرف شده و در بسیاری از از موارد نیز موجب التیام بیماران می‎شود.

ح.مقصودلو اظهار کرد: الان بسیاری از داروها مانند استامینوفن کدئین، کپسول‎های چرک‌خشک‎کن و شربت‎های تقویت کننده مثل نقل و نبات در منازل موجود است و با کوچک‎ترین احساس درد یا ناراحتی توسط مردم مصرف می‎شود.

وی یادآور شد: وقتی من احساس سردرد می‎کنم و با یک استامینوفن کدئین حالم رو به بهبودی می‎رود، چه دلیل دارد که بروم درمانگاه، پول پزشک بدهم که بخواهد همین دارو را برای من تجویز کند.

مقصودلو خاطرنشان کرد: البته برای بیماری‎هایی که به نظر می‎رسد با داروهای عادی قابل بهبود نیست، حتما به درمانگاه یا پزشک متخصص مراجعه می‎کنم.

*مصرف خودسرانه دارو تحمیل هزینه‎های مادی و معنوی بر اقتصاد جامعه

طبق آمار امور بین‌الملل و اطلاع‎رسانی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران در جمع 20 کشور جهان و در رتبه دوم بیشترین مصرف دارو در آسیا قرار دارد و هر ایرانی به طور میانگین در سال 339 عدد دارو مصرف می‌کند.

براساس این پژوهش، 10 تا 15 درصد مجموع داروهای کشور بدون مشورت با پزشک مصرف می‎شود که این مقدار بیش از استانداردهای جهانی است.

یک پزشک اورژانس در شرق گلستان با اشاره به مصرف خودسرانه دارو در سطح کشور به ویژه گلستان اذعان کرد: مصرف خودسرانه دارو هزینه‎های مادی و معنوی زیادی را بر اقتصاد جامعه تحمیل می‎کند به شکلی که بیش از نصف بیماران در مواقع ضروری نیز به مراکز درمانی مراجعه نمی‎کنند و با مراجعه به داروخانه یا استفاده از داروهای موجود در منزل خوددرمانی می‎کنند.

محمدجواد مقسمی یادآور شد: خود درمانی عبارت است از درمان دارویی یا غیردارویی توسط بیمار بدون مراجعه به پزشک که به صورت مصرف داروهای تجویزی به سلیقه خود بیمار است.

وی خاطرنشان کرد: این موضوع یک مشکل فرهنگی است و عوامل بسیاری از جمله مردم و جامعه پزشکان در ایجاد آن سهیم هستند.

*ارائه دارو بدون نسخه پزشک منع قانونی دارد

مقسمی با تاکید بر این نکته که نباید فقر اقتصادی را به عنوان یک عامل اصلی در افزایش خوددرمانی دخیل دانست، افزود: بسیاری از افراد مراجعه‎کننده به مطب پزشکان از طبقه متوسط و رو به پایین جامعه هستند، در حالی که از افراد متوسط به بالا کمتر به پزشکان مراجعه می‎کنند.

وی ادامه داد: از سویی دیگر داروخانه ها نیز با وجود ممنوعیت در فروش داروی بدون نسخه به دلایل اخذ سود و نبود نظارت مناسب مسئول فنی، هرگونه دارویی را که مراجعه‎کنندگان بخواهند بدون نسخه به آنان ارائه می‎دهند.

رئیس سابق مرکز فوریت‎های پزشکی استان گلستان با تاکید بر افزایش آگاهی جامعه به عنوان یکی از عوامل سوق آنان برای تهیه داروهای مورد نیاز خانوار اضافه کرد: باید مضرات مصرف خودسرانه دارو ها نیز به جامعه منتقل شود و بدانند که حتی این داروهای ساده ممکن است جان آنان را نیز مورد تهدید قرار دهد.

مقسمی تصریح کرد: خوددرمانی موجب می‎شود بسیاری از بودجه بهداشت و درمان کشور صرف درمان بیماری‎ها و عوارض ناشی از آن می‎شود.

*خوددرمانی تنها ریشه اقتصادی ندارد

وی در عین‎حال فقر را هم از عوامل افزایش مصرف داروهای بدون تجویز پزشکان قلمداد کرد و گفت: خانواده‎ای که در تهیه بسیاری از ضروریات زندگی خود ناتوان است در هنگام ابتلا به بیماری به جای پرداخت هزینه ویزیت پزشک و تهیه دارو سعی می‎کند با مصرف داروهای در دسترس یا با شیوه های قدیمی مانند داروهای گیاهی خوددرمانی کند.

مقسمی متذکر شد:بسیاری از مردم اعتقاد دارند که داروهای گیاهی، داروهایی بی‌خطر و بی‌عارضه بوده و با هر مقداری که مصرف شود، عارضه‌ای مهمی مانند داروهای شیمیایی ندارد که این تصور اشتباه است. این برداشت اشتباه موجب ترویج داروهای گیاهی غیراستاندارد و آلوده در جامعه شده است.

این پزشک گلستانی خاطرنشان کرد: به دلیل اینکه برخی از داروهای گیاهی با برخی از داروهای شیمیایی اثر تجمعی یا کاهنده دارند که این موضوع می‎تواند تبعاتی را برای بیمار و نظام سلامت تحمیل کند.

مقسمی با اشاره به عوارض داروهایی همچون آنتی‎بیوتیک‎ها و مسکن‎ها بر سلامت افراد اظهار کرد: استفاده از مسکن ها به مقدار زیاد و طولانی مدت موجب نارسایی کلیه و کبد خواهد شد و آنتی‌بیوتیک‌ها نیز به دلیل نوع تاثیر، از بدترین داروهایی هستند که در صورت عدم نیاز بیمار به استفاده از آن مقاومت میکروبی را در بیمار ایجاد می‎کند.

*مصرف بی‎رویه آنتی‎بیوتیک‎ها در میکروب‎ها مقاومت ایجاد می‎کند

به گفته وی: استفاده خودسرانه و زیاد آنتی‎بیوتیک‎ها چه به شکل خوراکی و تزریقی در جامعه موجب افزایش مقاومت میکروبی و مقاومت دارویی در بیماران می‎شود.

مقسمی متذکر شد: گسترش پوشش بیمه‎ای داروهای گران قیمت، نظارت مناسب بر داروخانه‎ها، فرهنگ‎سازی و پرداختن به عوارض خوددرمانی در رسانه‎ها از دیگر راهکارهای مقابله با معضل خوددرمانی است.

وی ادامه داد: مردم بدانند هر سردرد و شکم‎دردی در انسان خود ممکن است نشانه‎ای برای یک بیماری باشد و لزوما با یک مسکن و دارو قابل درمان نیست.

*تجویز زیاد دارو دلیل بر حرفه‎ای بودن یک پزشک نیست

این پزشک اورژانس با اشاره به تجویز داروی زیاد به عنوان یک نقطه مثبت حرفه‎ای بودن پزشک از سوی مردم اذعان کرد: این موضوع یک مشکل فرهنگی است و موجب می‎شود بسیاری از همکاران طبق خواسته بیمار داروهای زیادی در نسخه وی یادداشت کند.

همچنین یک کارشناس بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان با اشاره به اینکه دارو غذا نیست، گفت: مردم باید به داروها به عنوان یک ماده شیمایی و تخصصی توجه کنند و اینکه بدانند دارو یک‎ ماده غذایی نیست که هر لحظه اراده کنند، آن را بخورند.

علی مهاجر خاطرنشان کرد: متاسفانه تجویز بی‌رویه دارو از سوی برخی پزشکان، اصرار بیمار به مصرف دارو، فروش تعداد زیاد داروی ارزان و عرضه داروی بدون نسخه به بیمار منجر به افزایش مصرف دارو در کشور شده است، که این بیماری مصرف بی‌رویه دارو نیازمند درمان شود.

وی با اشاره به مصرف بی‎رویه آنتی‌بیوتیک ادامه داد: در فصل سرما درصد بسیاری از سرماخوردگی‌ها ویروسی هستند و نیاز به آنتی‎بیوتیک ندارند.

با همه این اوصاف به نظر می‎رسد باید روند منطقی در توزیع دارو از طریق داروخانه‎های استان انجام گیرد تا بیش از این شاهد افزایش خوددرمانی و توزیع دارو آن هم بدون تجویز پزشک نباشیم./فارس

انتهای پیام/م