معرفی مفاخر سرزمين گرگان + تصاویر

به گزارش زرین نامه به نقل از گلستان ما، بي شك نقش آنها در تغيير آهنگ زندگي مردم هم دوره شان غير قابل انكار بوده است و در اين مسير نسل هاي زيادي از فعاليت هاي علمي، اجتماعي، فرهنگي و يا سياسي آن ياد مي كنند.

سخن از چهره هاي برخاسته از خاك اين سرزمين گهر خيز با تمدن ديرپا و فرهنگ نام آشناي ايراني است كه عملكرد و آثارشان نقش چشم گيري در بهبود زندگي بشريت داشته است.

در اين راستا شهر گرگان با قدمتي ديرينه از ديرباز خاستگاه بسياري از مشاهير، فرهيختگان و نام آوراني بوده است كه نام بزرگ هر يك از آنان وسعت و ريشه فرهنگ اين شهر را عميق تر و اصيل تر كرده است.

ستارگان درخشاني كه زينت بخش تاريخ اين مرز و بوم و راهنماي گمشدگان وادي ظلمت و جهل بوده اند. اجازه دهيد با تعدادي از اين مفاخر بيشتر آشنا مي شويم.

فخرالدین اسعد گرگانی

فخرالدین اسعد گرگانی شاعر ایرانی در اوایل قرن پنجم ه.ق متولد شد برای کسب دانش خراسان بزرگ را درنوردیده و در مرو ، پایتخت سلجوقیان به حضور طغرل رسیده است . طبع موزون فخرالدین اسعد گرگانی سلطان سلجوقی را سخت تحت تاثیر قرار داده، او را جزء خواص منشیان خود قرار داده است .. فخرالدین پیش از سفر به بغداد در اصفهان به پیشنهاد والی آنجا ، عمید ابوالفتح مظفر نیشابوری با تسلط و اشرافی که بر زبان پهلوی داشته است، داستان عاشقانه پارتی ویس و رامین را به پارسی دری ترجمه کرده و با هنرنمایی و مهارت خاصی آن را به صاحب نظران و صیرفیان کلام تقدیم می دارد.

فصیحی استرابادی

علی بن محمد بن علی استرابادی معروف به « ابن ابی زید » و ملقب به فصیحی ، از رجال معروف عربیت و ادب و از مشاهیر نحویین است که در اواسط قرن پنجم ه.ق در استراباد متولد شد.

عده ای از ادبای معاصر فصیحی که در محضرش تلمذ نمودند عبارتند از : ملک النحاه، حیص و بیص شاعر، ابوالنجیب سهروردی، ابوطاهر سلفی. گویند از این رو وی را فصیحی می خواندند زیرا کتاب «الفصیح» ثعلب را بسیار مطالعه کرده و تدریس نموده است.

نظام الدین استرابادی

نظام الدین استرابادی از فصحا و علمای معروف در قرن نهم ه.ق در استراباد متولد شد. وی در مدح ائمه شعر می سروده و مثنوی سلیمان و بلقیس از اوست . نام اصلی اش نظام الدین و شهرتش نظام است. مرحوم مدرس تبریزی می نویسد: (نظام استرابادی از افاضل شعرای استراباد و از جمله ارباب کمال و اهل سواد بود. قصاید بسیار در حق اهل بیت عصمت سروده است.

برخی گویند مولانا نظام الدین ایام عمر خویش ار در هرات می گذرانید و در همانجا فوت و مدفون گردید و بعضی دیگر همانند محمد صالح استرابادی (برهان) گویند که قبرش در استراباد می باشد. نظام الدین استرابادی سالکان طریق آگهی را هادی، دریای پرشور حقیقت را گرامی و آسمان والاشان علم و عرفان را فروزانی است.

بیاضی استرابادی

بیاضی استرابادی در اواخر قرن نهم ه.ق در استراباد زاده شد. شغل وی رمالی بود و اواخر عمرش را در کاشان گذراند و در همان شهر درگذشت و مدفون گردید. اشعار وی بیشتر هزل و هجوهای رکیک این و آن بود و چند قطعه هم در هجو خواجه مظفر پتکچی (از اعیان و امرای استراباد) بود. وی در قرن دهم ه.ق در کاشان چشم از جهان فرو بست.

این بیت یادگار بیاضی است: رفت در خرگه مه من مرغ دل حیران بماند شمع در فانوس شد ، پروانه سرگردان بماند.

میرداماد استرآبادی

میر محمد باقر شمس الدین محمد حسینی استر آبادی فیلسوف بزرگ ایرانی در سال 969 ه.ق در استرآباد متولد شد . وی در شرح صحیفه، خود را استر آبادی الاصل و اصفهانی المسکن و سید حسینی نسب معرفی می کند.

شخصیت میر داماد از جهت علمی و اجتماعی بدان حد بود که حتی در زمان حیاتش هم چون بعد از فوت او مشحون از افسانه ها است. علمی، جایگاه ویژه ای بین حوزه های علمیه و دربار داشته و از نفوذ زیادی برخوردار باشد و معزز شاهان و درباریان صفوی گردد. میرداماد از شاگردان حوزه درس شیخ عبدالعالی کرکی ، فخرالدین محمد حسینی استرآبادی ، سید نورالدین علی بن ابی الحسین عاملی ، تاج الدین حسین صاعد بن شمسالدین طوسی ، شیخ عز الدین حسین بن عبدالصمد پدر شیخ بهایی و . . . بود.

حکیم سید ابوالقاسم میر فندرسکی

حکیم سید ابوالقاسم حسینی معروف به میرفندرسکی ، در حدود سال970 ه.ق در فندرسک از نواحی گرگان دیده به جهان گشود . وی از چهره های درخشان حکمت و عرفان به شمار می رود . این حکیم وارسته دروس مقدماتی را در زادگاه خود فراگرفت ، آن گاه روح جستجوگرش را واداشت تا به شهر اصفهان که در عهد صفوی از مراکز مهم علمی و کانون دانشوران و مهد پرورش فقیهان و فیلسوفان بزرگ به شمار می رفت هجرت کند و از محضر علمای بزرگ اصفهان در علوم عقلی و نقلی از فضل و دانش آن فرزانگان بهره ها برد.

ملا محمد امین استرابادی

محمد امین استرابادی فرزند محمد شریف استرابادی ، فقیه ، متکلم ، محدث ، و از بزرگان مکتب اخباری در قرن دهم ه.ق در استراباد متولد شد.

در جوانی به عتبات عالیات رفت و در محضر درس میرزا محمد بن علی ، جمال الدین ابو منصور، حسن بن زین الدین معروف به (صاحب معالم) و محمد بن علی موسوی عاملی معروف به (صاحب مدارک) به کسب علم پرداخت و از آنها اجازه دریافت نمود. اواخر عمرش را در مکه گذراند و سرانجام در همانجا به سال 1033 ه.ق درگذشت.

میر محمد مومن استرابادی

میر محمد مومن حسینی پسر عالم بزرگ، اشرف الدین سید علی حکیم استرابادی ، خواهر زاده میرفخرالدین سید محمد حسن سماکی ، استاد میرداماد است. وی از علمای بزرگ شیعه عصر صفوی است که با هجرتش از ایران به هند مشهورتر شد. میر مومن علاوه بر احاطه در امور کشوری و قضایی از بار علمی و فرهنگی پر بود. علاوه بر کمالاتش در حوزه شعر و ادب که خود از سخنوران مضمون آفرین بود و تخلص مومن داشت استادی صاحب نظر بود.

سلطان حسین استرآبادی

سلطان محمد استرابادی فرزند سلطان محمد، متکلم و خطیب و از شاگردان شیخ بهایی که در عصر شاه صفی و شاه عباس دوم می زیست ، پس از پایان تحصیلات در اصفهان به استراباد بازگشت و به تالیف کتاب پرداخت. وی در حمله انوشه خان ازبک به استراباد به سال 1078 ه.ق و به قولی 1082 ه.ق کشته شد.

سلطان حسین فرزندی داشت به نام ابوالحسن خطیب استرابادی که از افاضل و خطبای به نام ناحیه استرآباد بود .

میرزا مهدی خان استرابادی

میرزا مهدی خان استرابادی معروف به منشی الممالک که نام اصلیش نظام الدین محمد هادی حسینی بود ، پیش از سال 1100 ه.ق در استرآباد متولد شد. مدتها ناظر امور باغهای سلطنتی و سپس (سرکار خاصه شریفه) بود تا اینکه در زمان افغانها به ایران و اشغال اصفهان ، مدتی گوشه گیر شد. پس از فتح اصفهان توسط نادر با عده ای از اهالی استراباد نزد نادر رفت و مقرب درگاه وی گردید. او آموزگار نادر نیز بود و به قولی به او سواد خواندن و نوشتن آموخت. ولی شغل منشی الممالکی او باعث شهرتش شد ، زیرا منصبی بسیار مهم محسوب می گردید که از دوران صفویه تا عصر قاجار وجود داشت.