خلاقیت پازل کمیاب مدیریت در گلستان

به گزارش زرین نامه؛ هر چند در این ساختار معیوب نمی‎توان تنها عده‎ای را متهم به خلق چنین موقعیتی ساخت، اما حقیقت این است که موضوع خلاقیت حداقل در فرآیند انتخاب مدیران این ملک نقش چندانی ندارد و هنوز ارتباطات سازمانی و غیرسازمانی که عموما بر مبنای شایسته‎سالاری نیست، تعیین کننده است.

این شرایط وقتی ناگوار می‎شود که این افراد به عنوان رهبران سازمان به ناچار باید رنج توسعه را با افرادی در مجموعه خود شریک شوند که هنوز به مشروعیت وی چندان ایمان ندارند و تنها وظایف اداری خود را به شکل روزمره به پیش می‎برند.

داستان زمانی غم‎انگیزتر می‎شود که مدیران بالادستی به این موضوع واقف هستند که این مدیران سفارشی و بعضا وارداتی تنها سمت سرپرستی بر مجموعه خود را دارند و ضعف آنان نیز فرصت خودنمایی بیشتر به آنان خواهد داد و البته این داستان در آن مجموعه مدیر کم‎تجربه نیز به گونه‎ای دیگر رقم می‎خورد و وی نیز ضمن شناسایی نیروهای قدرتمند و خلاق در سیستم خود، برای قدرت‎نمایی بیشتر آنان را محدود ساخته و به بازی نمی‎گیرد.

فضای اداری گلستان در شرایط فعلی فضای خلاقیت‎پذیری نیست، حال سئوال اینجا است با چه رویکردی می‎توان این وضعیت را تغییر داد و مدیران خلاق در این پروسه و شرایط نامناسب چگونه می‎توانند، منشاء تحول، تحرک و تغییر شوند تا عامل موثر تغییر اوضاع استان از شرایط کنونی به اوضاعی بهتر باشند.

توسعه گلستان نیازمند افکار نو و تحول‎گرا است

در ابتدای امر و بیش از هر چیز، نخبگان و مدیران بالادست باید افکار نادرستی که مملو از پیش‎فرض‎های غلط نسبت به محیط اداری است را پاک کنند، چرا که هر تحولی نیازمند افکار تحول‎گرا است و سپس با نگاهی دوباره به آنچه که هست حداقل در ادامه مسیر به اهمیت مدیران خلاق ایمان بیاورند و این مسیر را بیازمایند، مسیری که پیش از این آزموده شده، دنیای مدرن از آن سود برده و تحت تاثیر القائات غیراصولی نیست.

نخست باید مفهوم خلاقیت را بشناسیم و اثرات آن را بر سیستم اداری درک کنیم، خلاقیت از دیدگاه سازمانی به معنای ارائه فکر و طرح نوین برای بهبود و ارتقای کمیت یا کیفیت سازمان است و تقویت آن در یک سازمان‎ می‌تواند منجر به ارتقای کمیت و کیفیت خدمات، کاهش هزینه‎ها، جلوگیری از اتلاف منابع، کاهش بوروکراسی، افزایش رقابت، افزایش کارایی و بهره‎وری، ایجاد انگیزش و رضایت شغلی در کارکنان شود.

بهتر است چند بار هم که شده این مفهوم را مرور کنیم، و از خود بپرسیم به چه میزان در این مسیر قدم برداشته‎ایم، اصلا اعتقادی به پذیرش آن داریم یا نه و مهم‎تر از همه این‎که این سیستم دولتی در گلستان که به انواع ارتباطات سلیقه‎ای و غیرمتعارف دست و پنجه نرم می‎کند آیا فرصت بروز خلاقیت به مدیرانی که گمارده‎ایم می‎دهند یا نه!.

جسارت پیش‎زمینه تحول و تغییر در مدیران گلستانی

پاسخ به این پرسش نمی‎تواند آسان باشد، اما اگر اعتقاد به آن داریم که شرایط سازمانی برای ابراز خلاقیت مدیران مهیا است، باید نقش مدیران خلاق را در یک مجموعه اداری و اثراتش را مورد بررسی قرار دهیم، بی‎شک نقش چنین مدیری مبتنی بر پرورش خلاقیت، تحریک و تشویق کارکنان، تفویض اختیار به کارکنان، پیدا کردن ذهن‎های خلاق و مبتکر و استفاده از خلاقیت دیگران است.

در این نظام سازمانی، مدیریت مشارکتی با تکیه بر خود کنترلی کارکنان، مشورت، تشویق به ابتکار و احترام به افراد، نقش مهمی در پرورش خلاقیت کارکنان ایفا می‎کند و فنون خلاقیت گروهی نیز در این بین شامل تحرک مغزی، گردش تخیلی، تفکر موازی و ارتباط اجباری از تکنیک‎های مؤثر در خلق و تقویت تفکر خلاق است.

خلاقیت دارای سه مؤلفه است،تخصص، تفکر خلاق و انگیزش که می‎تواند درونی و بیرونی باشد، مدیران خلاق می‎توانند بر مجموع این سه خصوصیات اثرگذار باشند، اما تاثیر آنان بر مولفه انگیزش کارکنان بیشتر از دو مبحث دیگر است .

هنر مدیر خلاق عبارت است از استفاده از خلاقیت دیگران و پیدا کردن ذهن‎های خلاق، چنانچه وی باید فضایی ایجاد کند که خود بتواند خلاق باشد و افراد سازمان را هم نیزبرای خلاقیت تحریک کند و این فضا، فضایی است که از کار روزمره به دور است.

رهایی از روزمرگی و رخوت سیستم‎های اداری در گلستان نیازمند مدیران جسور و تحول‎گرا است، تا بتواند با تکیه بر ابتکار و نوآوری و افکار نو محرک تشکیلاتی باشند که تنها گذر زمان و اقناع سیستم بالادستی برایشان کفایت می‎کند.

تردیدی نیست که در این فضای رخوت‎انگیز، بسیاری از مدیران به دلیل ناتوانی، ترس جاهلانه و راضی بودن به شرایط موجود، جسارت ساختارشکنی را ندارند و درگیر افکار سنتی و ادامه برنامه مدیران گذشته هستند که همین موضوع توسعه را در گلستان زمین ‎گیر کرده است.

مدیران غیرخلاق و سفارشی قدرت تحلیل ندارند

آنان به گذر ایام دلخوش هستند، خود را دانا به امور می‎دانند، در حالی که علمی ندارند اما فرصت خودنمایی به مجموعه زیردست خود را نمی‎دهند، وقتی در جلسه‎ای حضور دارند که مدیری بالادست حضور دارد، سعی می‎کنند، ببینند آن مدیر چه می‎گوید، ابتدا سعی می‎کنند نظری ندهند که مبادا با نظر رئیس جلسه مغایر باشد و اگر هم مجبور شوند، تنها در تائید مطلب مدیر نظرشان را بیان می‎کنند.

مدیرانی از این دست قدرت تحلیل موضوعات را ندارند، اهل پیشنهاد دادن و طرح و برنامه نیستند، با انتقاد میانه‎ای ندارند و برای اینکه اشکالی ایجاد نشود بیش از حد محافظه‎کار هستند، این در حالی است که توسعه تنها با افکار توسعه‎‎یافته امکان‎پذیر است و تا این نگاه به موضوع مدیریت دغدغه نشود، مردم باید همچنان شنونده شعارهای زیبایی باشند که تاریخ مصرف ندارد.

آنان حاضر هستند در هر شرایطی بمانند، زیاد به پیرامون خود و قضاوت دیگران توجهی ندارند، هرچند به قیمت هدررفت بیت‎المال باشد، مهم رزومه‎ای است که به دست می‎آورند و البته سیستم معیوب نیز با آنان همراه است و این فرصت را به آنان می‎دهد.

‌از عوامل‌ مؤثر در بروز خلاقیت‌ یک‌ جامعه اداری‌، زمینه‌سازی‌ و بسترسازی‌ فرهنگی‌ است‌ که‌ در آن‌ همگان‌ در تلاش ‌برای‌ رشد دادن ‌دیگری‌ هستند و با تاثیر بر روی یکدیگر به پیشرفت جامعه کمک می کنند.

یکی از شرایط‌ لازم ‌برای ‌پدیدار شدن‌ افکار نو، وجود آرامش روانی است‌، با افزایش‌ سپرده‌گذاری‎های‌ اخلاقی ‌می‌توان ‌شرایط را برای‌ شکل‌گیری‌ یک ‌محیط ‌آرام‎بخش‌ در جامعه ‌اداری فراهم‌ کرد، کاهش‌ سپرده‌گذاری‎های اخلاقی‌ در جامعه‌ سبب ‌می‌شود که‌ زمینه ‌برای‌ گسسته‌ شدن‌ روابط‌ اجتماعی ‌گسترش‌ یابد و با سست‌تر شدن ‌پیوندهای ‌اجتماعی‌، شرایط ‌لازم ‌برای ‌بروز خلاقیت‌ در جامعه‌ سخت‌تر می‌شود، زیرا فرصتی ‌برای ‌تفکر کردن ‌وجود نخواهد داشت‌.

بدنه کارشناسی لای چرخ بی‎اعتمادی له می‎شوند

در شرایطی که فرصت ابراز وجود برای افراد توانمند و خلاق مهیا نیست، انسان‎های توسعه یافته متبلور نمی‎شوند، چگونه می‎توان مسیر آینده را روشن دید و مهم‎ترین اتلاف منابع سازمانی، که همان هدررفت منابع انسانی را تماشا کرد، نیروهای خلاق و توانمند در این وضعیت آشفته منزوی می‎شوند و تنها شاهد روزگار سختی هستند که شرایط ذهنی جامعه اداری بر آنان تحمیل کرده است.

بخشی از این شرایط نیز محصول افکار عمومی است که نتوانسته انتظارات معقول خود را از مدیران بالادست بخواهد و ناخواسته مرعوب فضاهای رسانه‎ای شده و همان ادبیات را تکرار می‎کند و غافل از آن است که بخش مهمی از استعداد و خلاقیت بدنه کارشناسی در همین سازمان‎ها است که لای چرخ بی‎اعتمادی و برخوردهای غیرکارشناسی و سلیقه‌ای له می‎شوند.

گلستان نیازمند بازسازی در لایه‎های فکری است، نیازمند مدیرانی منتقد به وضع موجود، خلاق و فکور است تا با تزریق اندیشه‎های جدید و تحول‎خواه بتوانند مطالبات خود را از مسیرهای جدید با منطق قوی از کشور طلب کند و گرنه با این ساختار قدیمی و غیر منعطف نه تنها راه به جایی خواهد برد بلکه آینده روشنی در انتظار این استان در آرزوی توسعه نخواهد بود./فارس

انتهای پیام/م