لزوم«آپ تودیت» برنامه های اوغات فراغت در مساجد/ زنگ خطر بازی های غربی برای بچه های ایرانی

به گزارش زرین نامه؛ کمی بعد تر از و در دهه 80، کلاس های آموزشی، ورزشی و آمادگی کنکور رونق گرفت و هر آموزشگاهی سعی می کرد با تبلیغات داغ و رنگارنگ خود، گوی سبقت را از دیگری ربوده و نوجوانان و جوانان بیشتری را جذب کند. خانواده ها هم بسته به توان مالی و جیبشان یکی از این آموزشگاه ها را برای فرزند دلبند خود انتخاب می کردند تا در این فرصت برای سال تحصیلی بعدی آماده شوند.

اما در سال های اخیر و فراگیر شدن فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، به یک باره همه چیز متحول شد و دامنه اش به اوقات فراغت هم رسید و آن را دستخوش تغییراتی کرد. اگرچه این روزها هنوز بازار تبلیغات مؤسسات و آموزشگاه ها برای پرکردن اوقات فراغت دانش آموزان داغ است، اما به نظر می آید دیگر برای بیشتر مخاطبان خود رنگ باخته اند و ماننده ده های گذشته استقبال چندانی از آن ها نمی شود.

آینده سازان ایران در حصر شبکه های مجازی

کودک و نوجوان و جوان آن چنان اسیر شبکه های اجتماعی شده اند که دیگر توجه چندانی به برنامه های بیرونی و خارج از خانه ندارد. وقتی وارد اتاق فرزندان یک خانواده می شوید قطعاً با این صحنه ی تکراری، مواجه شده اید که وی روی تخت و یا زمین دراز کشیده و گوشی موبایل یا تبلتی در دست دارد و هر از گاهی با خود می خندند و گاهی هم اخم بر چهره اش پدیدار می شود که در لحظه اول ممکن است با خود گفته باشید او دارد با چه کسی حرف می زند، دیوانه شده و بعد از کمی تأمل تازه در میابد که بله! جماعتی آن طرف تبلت و موبایل جمع شده اند و حلقه ای تشکیل داده اند که هر کدام بر بال آرزوهایشان نشسته و دارند توصیفاتی از خودِ دوست داشتنی شان برای یکدیگر ارائه می کنند. کسی هم نیست که واقعیت را پیگیری کند.

راهی برای نجات

موضوع گزارش این نیست که این شیوه صحیح است یا غلط. چه بخواهیم چه نخواهیم، موبایل وتبلت و شبکه اجتماعی و ... جزوی از زندگی ها شده است، پس چه بهتر به جای نفی این روش، به جوان و نوجوان کمک کنیم تا اوقات فراغت خود را در این راه، به طرز صحیحی طی کند.

در ایام تابستان حدود یک دهه پیش، پایگاه های تابستانی مساجد بسیار فعال بودند و آیا اکنون با توجه به پیشرفت تکنولوژی و علاقمندی نوجوان و جوان به استفاده از شبکه های ارتباطی و فضای مجازی و موبایل و ... این پایگاه های تابستانی به مرور به دست فراموشی سپرده می شوند یا باید مسئولان مربوطه پایگاه ها، برای جذب بیشتر نوجوان و جوان، برنامه های پایگاه تابستانی را هم مانند تکنولوژی ها، به روز کنند؟

به نظر می رسد در گام اول باید بررسی کرد که مخاطب جوان چه موضوعی را بیشتر می پسندد و در آن چارچوب به وی کمک کنیم، نه اینکه موضوعی را به زور بخواهیم به جوان بقبولانیم که این صحیح و درست است. حتی اگر حق با ما باشد، ابتدا باید با موضوعاتی که بیشتر مورد علاقه جوانان است را در مسیر صحیح استفاده کرد و بعد از مدتی برنامه های فرهنگی درست و صحیح را به روش امروزی به جوان فهماند.

لزوم تجهیز برنامه های اوقات فراغت مساجد به فناوری روز

یکی از فعالیت هایی که با هدف ارتقای سطح آگاهی مخاطبان و کاربران در حوزه های دینی، اعتقادی و به خصوص مساجد که محور اجرای اینگونه فعالیت هاست و در محیط سایبر و فضای مجازی باید هم به صورت آنلاین (online) و هم آفلاین (offline) انجام پذیرد، اتخاذ ساز و کاری هدفمند برای عملیاتی کردن تغذیه فکری و برنامه های نرم افزاری است که در این ارتباط باید 2 روش را اجرا کرد:

1) تغذیه فکری برای مخاطبان عام، با توجه به اینکه مطالب و محتوای دینی و اعتقادی در فضای مجازی برای آشنا سازی کاربران بسیار کم است

2) تغذیه فکری و نرم افزاری برای مخاطبان خاص،کسانی هستند که به صورت هدفمند و تخصصی در حوزه مفاهیم دینی، تبلیغ و مسجد فعالیت می کنند مانند مدیران سایت ها، مدیران کانال ها و شبکه های مجازی، بلاگرها، کاربران و دیگر فعالانی که در فضای مجازی در عرصه ترویج و تبلیغ مفاهیم دینی و مسجدی فعالیت دارند.

آموزشِ راه درست، شیوه دارد

با توجه به علاقمندی جوانان به اینترنت و فضای مجازی، به طور حتم اگر در جمع جوانان بخواهی ابتدا از مضرات فضای مجازی شرح دهی، به نظر می رسد که با عدم استقبال جوان مواجه شود. پس ابتدا باید با جوان همراهی و سپس وی را توجیه کرد که این فضا هم نقاط ضعف و قوت خود را دارد، لازمه این کار هم این است که سخت افزارها و نرم افزارهای مذهبی جالب که می تواند جوانان را جذب کند در فضای مجازی فراهم شود.

عملکرد کانون‌های مساجد و... در فضایی بسته در دنیای امروز نمی‌تواند جوابگوی نیاز جوانان باشد و لذا کانون‌ها باید به این درجه از توانمندی برسند که فضای مجازی را هم تسخیر کنند.

فضای مجازی باید مکمل فضای معنوی مسجد باشد. به هر حال عده ای به مسجد نمی‌آیند و علاقمندند بیشتر وقت خود را در این گروه‌های مجازی سپری کنند و خوشبختانه یا متاسفانه این یک واقعیت است، پس چه بهتر است که از این فضاها استفاده کنیم.

البته این نکته را باید به یاد داشته باشیم، افرادی که می خواهند در این زمینه فعالیت کنند، حتما باید کسانی باشند که علاوه بر فعالیت های دینی و مذهبی و اجتماعی خود در مسجد، در استفاده اینترنت و شبکه های مجازی و ... متبحر باشند تا بتوانند خوب و بد این فناوری را به جوان بیاموزند، نه اینکه یک چیزی شنیده باشند و یک برنامه شبکه اجتماعی در گوشی خود نصب کرده و عضو چند کانال هم باشند و در نهایت به او بشود گفت «کارشناس فضای مجازی» و بخواهد در مساجد، کار فرهنگی بر اساس تکنولوژی روز برای جوانان انجام دهد. این شیوه صد در صد موفق نخواهد بود.

فضای مجازی را نفی نکنیم

ضمن اینکه به جای نفی کلی فضای مجازی و اینترنت و فیسبوک و .... (که تجربه ثابت کرده هیچ تاثیری نخواهد داشت) باید آسیب‌های این فضا را به جوانان گفت نه نفی مطلق این فضا را.

باید به جوان گفت از این فضا به این طریق می توان استفاده خوب کرد، اما از این طریق اعتیاد به این فضا را کاهش داد. باید به جوانان و حتی اکثر مردم جامعه گفت که اینترنت آلبوم شخصی نیست، اینترنت مراودات اجتماعی را آسان می کند اما نباید کاملاً جایگزین آن شود.

باید به مردم و به ویژه نوجوان و جوان گفت که لفظ مجازی به معنای غیرواقعی نیست، اتفاقاً این فضا واقعی است و رفتارها و اعمال ما در آن با فضای حقیقی تفاوتی ندارد.

میلاد قربانی مسئول پایگاه بسیج مسجد جامع علی آباد کتول با اشاره به تشکیل 6 حلقه صالحین فعال که اعضای آن بر اساس سنین تفکیک شده اند، می گوید: در این حلقه ها برنامه های متنوع فرهنگی و ورزشی از مانند والیبال، تنیس روی میز، فوتسال، استخر، پیاده روی برگزار می شود و خانه فرهنگ دیجیتال هم برنامه هایی مانند اینترنت پاک، اجرای بازی های آنلاین و آفلاین رایانه ای، مسابقات رایانه ای، آموزش های نرم افزار های مختلف برای عموم و به طور ویژه برای خانواده ها و اعضای پایگاه مسجد جامع، بازی های ایکس باکس بهره برداری از کتابخانه و سی دی خانه و .. را برقرار کرده است.

وی عدم تبلیغ این خانه فرهنگ دیجیتال که تنها خانه فرهنگ شهرستان علی آباد کتول است را دلیلی بر نرسیدن به اهداف مورد نظر دانسته و می افزاید: سعی کرده ایم محیطی پاک و سالم برای نوجوانان شهرستان به وجود بیاوریم که بیشترین استفاده در بخش گیم نت بوده است و این روش نیازمند حمایت رسانه هایی مانند رسانه شما است.

قربانی همچنین می گوید: ارزیابی ها نشان می دهد شهرستان علی آباد کتول با این سبقه فرهنگی که دارد، تا تبدیل شدن به جامعه مطلوب اسلامی راه زیادی دارد.

فضای مجازی به برنامه های اوقات فراغت تابستان آسیب زده است

وی اظهار می کند: در سال های اخیر متاسفانه وجود ابزارهای تسهیل کننده و فضای مجازی اثرات مخرب و جبران ناپذیری روی کودکان و نوجونان و جوانان و حتی میان سالان داشته که علت اصلی آن کمبود فرهنگ و سواد رسانه ای در استفاده از این ابزارها بوده است. بنابراین فقط از طریق نهادهایی مانند سپاه به تنهایی قادر به حل این مشکلات فرهنگی نبوده و باید همه دستگاه ها، به ویژه نهادی های مردمی، در این عرصه فعال شوند.

بر این اساس باید فرزندانمان را با آداب روز تربیت کنیم، فضای مجازی هم جزو همین آداب روز است و لذا به جای نفی آن، باید طوری نحوه استفاده از آن را آموخت که نوجوان و جوان بتواند از آن به شیوه درست و سالم بهره بگیرد.

با تأسی از احادیث ائمه به ویژه این حدیث حضرت علی (ع) که می فرمایند: «فرزندانتان را برآداب خود تربیت نکنید، چرا که آن ها برای زمانی غیر از زمان شما آفریده شده اند» می توان قبول کرد که در دنیای امروز، به جای نفی کامل استفاده از اینترنت و شبکه های مجازی و ... که جزوی از آداب روز هستند، طوری نحوه استفاده از آن را به نوجوان و جوان بیاموزیم که بتوانند از آن به شیوه درست و سالم بهره گیرد.

گزارش: نرگس تجری

انتهای پیام/