فکری به حال رشد ام.اس کنید

به گزارش زرین نامه؛ اختلالی موسوم به «مولتیپل اسکلروزیس» و با نام مخفف ام.اس که با درگیر کردن سیستم اعصاب مرکزی، گلبول های سفید بدن را وادار می کند که علیه خود دست به کار شود.

سال هاست «ام.اس» به واژه ای نام آشنا برای مردم تبدیل شده است و چه بسیار زنان و مردانی که با این بیماری خاص دست و پنجه نرم می کنند. اختلالی موسوم به «مولتیپل اسکلروزیس» و با نام مخفف ام.اس که با درگیر کردن سیستم اعصاب مرکزی، گلبول های سفید بدن را وادار می کند که علیه خود دست به کار شود.

این بیماری به صورت روزافزون در سراسر دنیا و به ویژه در میان زنان در حال گسترش است و از آنجا که علت بروز ام.اس ناشناخته است هنوز هیچ گشایشی در جهت یافتن روش مشخص درمانی برای رفع آن در دنیا حاصل نشده است.

مبتلایان به ام.اس را اغلب افراد 20 تا 40 ساله تشکیل می دهند که به قولی دوران طلایی عمر خود را با دست و پنجه نرم کردن با این بیماری، سپری می کنند. این بیماری هیچگونه محدودیتی برای انجام فعالیت های روزمره همچون تحصیل ، اشتغال ، ازدواج و ورزش برای این دسته از بیماران ایجاد نخواهد کرد. شاید بیشتر از این بیماری ترس ناشی از آن باشد که مبتلایان به ام.اس را خانه نشین یا افسرده می کند. این در حالی است که بسیاری از متخصصان مغز و اعصاب معتقدند اغلب این بیماران به نوع ام‌.اس عودكننده ـ بهبودیابنده دچار هستند و این بیماری در عده اندکی ممكن است به شكل پیش‌رونده تغییر كند یا از ابتدا ام‌.اس به این شكل در آنها وجود داشته باشد كه در این حالت بیماری بطور دائم بدتر می‌شود.

براساس آماری که سال گذشته توسط رییس هیات مدیره انجمن ام.اس استان اردبیل اعلام شد، 30 تا 37 هزار بیمار مبتلا به ام.اس در کشور شناسایی شده که 60 درصد این افراد را زنان تشکیل می دهند، بطوریکه در برابر هر مرد مبتلا، 2زن مبتلا به ام.اس در کشور وجود دارد. همچنین به گفته رییس انجمن مغز و اعصاب ایران، زنگ خطر آمار رو به رشد مبتلایان در منطقه و ایران چندسالی است که به صدا درآمده و باید فکری به حال آن کرد.

از آنجا که سیستم ایمنی بدن در بیماری ام.‌اس به بافت چربی درون مغز حمله كرده و نقاط مختلفی را درگیر می‌كند؛ بنابراین علائم بیماری با توجه به ناحیه‌ای كه درگیر می‌شود، متفاوت خواهد بود؛ مشکلات بینایی، حركتی و حسی از جمله مشكلاتی است كه فرد با آن روبه‌رو خواهد شد. گفتنی است شایع‌ترین حالت درگیری بیماری با علائم حسی نمایان می‌شود که احساس سوزش و گزگز شدید در نوک انگشتان دست و پا از این جمله است. دیده شده، بسیاری از افراد با مشاهده این علائم در خود ابراز نگرانی می کنند که مبادا به ام.اس دچار شده باشند اما آنچه که در این میان باید به آن توجه داشت، این است که هیچ یك از علائم ام‌.اس گذرا و لحظه‌ای نیست؛ به این معنی كه تاری دید، از دست رفتن قدرت یک طرف بدن، لرزش و کم شدن تعادل، گزگز انگشتان و كاهش توان جسمی حداقل باید 24 ساعت ادامه داشته باشد تا بتوان به بروز این بیماری شك كرد.

بیمارانی که ام.اس قسمت مخچه سر آنها را تحت تاثیر قرار داده، ممکن است علائمی همچون سرگیجه، زمین خوردن، عدم کنترل ادرار و مدفوع ، اختلالات حافظه و سرخوشی بی اختیار را تجربه کنند. به همین دلیل پزشکان عقیده دارند همراهی همیشگی یک فرد با مبتلایان به ام.اس، به آنها اطمینان بیشتری در انجام کارهای روزانه خود داده و از بروز خطرات ناشی از حملات ام.اس پیشگیری خواهد کرد.

نکته قابل تامل در میان افراد جامعه و در برخورد با بیماران مبتلا به ام.اس، این است که افراد بواسطه این بیماری علاوه بر دغدغه های مالی برای تامین داروهای گرانقیمت خود، با مشکلات زیادی درگیر هستند و حمایت و کاستن از استرس و اضطراب آنها بویژه در محیط کار می تواند بهترین کمک به آنها باشد؛ چرا که فشار عصبی و استرس از جمله مهمترین دشمنان ام.اس به شمار می روند.

بروز ام.اس در افراد به موقعیت جغرافیایی که در آن زندگی می‌کنند، میزان نور خورشید و ویتامین Dکه دریافت می کنند، سبک زندگی و کم شدن فعالیت بدنی، سابقه ژنتیکی، عامل ایمنی و ویروسی موجود در بدن آنها ارتباط دارد. به عقیده متخصصان گرما دشمن اصلی این بیماری شناخته می شود لذا رعایت نکات بهداشتی و ایمنی در فصل گرما همچنین پرهیز از قرار گرفتن در محیط های گرم یا آبتنی با آب گرم در مبتلایان به ام.اس ضرورت دارد.

متأسفانه آمارها از افزایش شیوع ام.اس طی سال های اخیر در کشورمان حکایت می کند و براساس نظر متخصصان، اجتناب از مصرف دخانیات بمنظور پیشگیری از ابتلای به این بیماری تنها كاری است كه می‌توان انجام داد؛ چرا که عوامل اصلی بروز بیماری همچون ژنتیك، جنسیت، ناحیه جغرافیایی و ویروس‌هایی كه در سال‌های قبل فرد به آنها مبتلا شده است، هیچ كدام قابل كنترل نیست.

ام.اس اگرچه درمان قطعی ندارد اما می توان طی مراحلی حملات ناشی از آن را کنترل و وضعیت بیمار تا حدودی بهبود داد، بطوریکه نزدیک به 20 سال است که ام‌.اس از يك بيماري «غيرقابل درمان» به يك بيماري «تا حدودي قابل درمان» تبديل شده. اولين مرحله توقف و يا كاهش حملات سيستم ايمني به ميلين رشته‌هاي اعصاب است. مرحله دوم بهبود علائم بيماري و كمك به فرد براي بازگشتن به شرايط طبيعي تا حد امكان است که بطور همزمان سيستم ايمني او نیز به كمك دارو درمان مي‌شود. ساير معالجات را مصرف داروهاي ضدافسردگي براي بهبود حالت افسردگي و كاهش خطر خودكشي، داروهایی بمنظور كنترل مثانه، رفع گرفتگي‌هاي عضلاني و بهبود دردهاي عصبي تشکیل می دهد.

آنچه که در بالا به آن اشاره شد، توضیحی اجمالی برای شناخت بیشتر این بیماری بی هویت 150ساله بود. اما از همه این ها که بگذریم، مبتلایان به ام.اس دردهای دیگری نیز دارند که خاطر آنها و خانواده هایشان را بیشتر از خود بیماری پریشان می کند؛ تهيه داروها با قيمت مناسب و دسترسي به خدمات پزشكي با کیفیت از مهمترین این موارد است.

آزمایشات مکرر خون، عکس برداری و تهيه داروهای ام.اس هزینه های بالایی را بر دوش بیماران و خانواده آنها تحمیل می کند. اگرچه چندی است ام.اس در زمره بیماری های خاص قرار گرفته و بنا به دستور وزیر محترم بهداشت و درمان طی یکی دوماه گذشته، قرار است داروها و خدمات درمانی این دسته از بیماران با قیمتی مناسبتر و حتی رایگان در اختیار آنها قرار گیرد اما اطلاع رساني هاي لازم درباره اینکه این افراد از چه طریق می توانند از این خدمات و مزایا بهره مند شوند، هنوز صورت نپذیرفته است.

در ادامه گفتنی است، یافتن شغل متناسب با شرایط خاص افراد مبتلا به ام.اس، بویژه نگهداری شغلی که با زحمت فراوان و با همیاری دوستان و آشنایان به دست آمده، از دیگر مواردی است که بر آلام این دسته از بیماران به خصوص مردانی که وظیفه سرپرستی خانوادهایشان را برعهده دارند، می افزاید.

در پایان باید به خاطر داشت، خودمراقبتی، رعایت سبک زندگی مناسب و سلامت، خودداری از مصرف دخانیات، خروج از فضای تنگ و تاریک خانه ها و قرار گرفتن در محیط بیرون و در معرض نور آفتاب تنها اقداماتی است که می تواند ما را از ابتلا به این بیماری دور نگهدارد. حرف آخر اینکه، ام‌.اس پایان زندگی نیست، داشتن زندگی موفق و شاد حق همه این بیماران بوده و چیز دور از ذهنی نیست بلکه برای عملی شدن آن تنها به کمی حمایت عاطفی و مالی جامعه احتیاج است./شفاف