نمی‌توان با خدا بازی کرد/ قرآن را با علوم حسی نسنجیم

به گزارش زرین نامه از فارس آیت‌الله محمدتقی مصباح‌یزدی پیش از ظهر امروز در دیدار اعضای انجمن معرفت شناسی حوزه علمیه‌ بیان کرد: معرفت‌شناسی به عنوان یک رشته مستقل در فلسفه عمر طولانی ندارد.
وی با بیان اینکه معرفت‌شناسی در تاریخ ضبط شده اما در فلسفه به عنوان بحث و رشته خاصی در گذشته مطرح نبوده است،‌ اظهار کرد: پیشرفت‌هایی که در علوم تجربی به وجود آمده موجب شده داده‌های این علوم به این نتیجه برسند که نمی‌توان خیلی به نتیجه علوم که شخصی هستند،‌ تکیه کرد.
پیشرفت چشمگیر علوم فلسفی نسبت به ۵۰ سال قبل
رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) با تاکید بر اینکه معرفت‌شناسی در سال‌های نه چندان دور وارد فلسفه شده است اذعان کرد: نخستین حرکتی که به عنوان معرفت شناسی در عصر حاضر صورت گرفت را علامه طباطبایی و شهید مطهری انجام دادند.
عضو مجلس خبرگان رهبری در ادامه تصریح کرد: اگر ما این مباحث را در حال حاضر با ۵۰ سال قبل حوزه و عالم اسلام مقایسه کنیم،‌ متوجه پیشرفت‌های چشمگیر آن خواهیم شد.
استاد سطوح عالی حوزه علمیه اضافه کرد: حرکت‌هایی از این قبیل توسط اساتید مختلف حوزه علمیه از جمله امام خمینی(ره) شروع شده بود که نیمه تمام باقی مانده بود، ‌این حرکت شجاعانه‌ای بود که این دو استاد بزرگ،‌ در فلسفه بحث جدیدی را مطرح کردند و این بحث را مورد بررسی قرار دادند.
تعصب یکی از بزرگترین آفات علم است
آیت‌الله مصباح یزدی ادامه داد: یکی از برکات پیروزی انقلاب اسلامی ایران این بود که در حوزه علمیه، ‌فضا برای اینچنین بحث‌هایی ایجاد شد و بحث‌های فلسفی از حالت خشکی و گاهی آمیخته با تعصب خارج شد.
مدیر موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) ‌ تعصب را یکی از آفت‌های بزرگ علم دانست و افزود: اگر قرار باشد انسان نسبت به علم پیش داوری داشته باشد ‌علم هیچ‌زمانی پیشرفت نمی‌کند.
برخی نقص‌های فلسفه از حاملین آن است
‌عضو مجلس خبرگان رهبری در ارتباط با کاستی‌های ایجاد شده در بحث فلسفه‌ ابراز داشت: بخشی از کمبودهایی که در بخش‌های مختلف فلسفه ما به وجود آمده‌ ممکن است مرتبط با علل طبیعی از جمله اختلافات سلیقه و گرایش‌های متفاوت باشد.
استاد برجسته حوزه علمیه عنوان کرد: این در حالی است که اگر درست بررسی کنیم،‌ می‌بینیم که شاید همه این عوامل طبیعی نبوده و برخی از آنها،‌ به دلیل کاستی‌ها و نقص‌هایی است که در حاملین این علوم وجود داشته یعنی این افراد راه را درست نرفته‌اند.
آیت الله مصباح یزدی اضافه کرد: یکی دیگر از عواملی که موجب این کاستی‌ها شده‌ افرادی هستند که به مخالفت با بحث‌های فلسفی برخاسته‌اند.
وی ادامه داد: اگر برخوردها به صورت پخته‌تر و منطقی‌تر انجام شود‌ به فلسفه ما ضربه وارد نمی‌شود،‌ برخورد‌های تند باعث عدم پیشرفت علم خواهد شد.
برجستگی فقه شیعه به دلیل آزادی بیان مباحث مختلف است
مدیر موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) برجستگی فقه شیعه را به دلیل آزاد بودن طرح مباحث مختلف دانست و گفت: وجود تضارب آراء و نظر موجب پیشرفت علم و فقه می‌شود.
عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: برای پیشرفت در علوم فلسفی ‌ما باید از اختیار نظر در مباحث علمی هراسی نداشته باشیم و اجازه بدهیم این نظرات در سطح عالی بیان شود.
استاد سطوح عالی حوزه علمیه با بیان اینکه برخی به دنبال خراب کردن چهره فلسفه و علوم فلسفی هستند، تصریح کرد: امروز بیان مسائل دینی جز به استفاده از مباحث فلسفی و عقلی امکان‌پذیر نیست و‌ نباید این علوم را به سادگی زیر سئوال برد.
آیت الله مصباح یزدی افزود: وقتی ما به این نکته رسیدیم که این عالم صاحب و کارگردانی دارد و هیچ پدیده‌ای از اراده او خارج نیست،‌ این را باید به خودمان بقبولانیم که با خدا نمی‌توان بازی کرد.
وی با اشاره به آیه ۱۴۲ سوره نساء که خداوند می‌فرماید “یُخَادِعُونَ اللّهَ وَهُوَ خَادِعُهُمْ” تاکید کرد: حسابمان را به‌خدا صاف کنیم‌ در تمام علوم و فعالیت‌ها ‌از اول با خدا عهد و پیمان ببندیم که در رضای خدا گام برداریم و خدا به ما توفیق انجام وظیفه برویم.
مطلبی را که می‌فهمیم ابتدا خودمان علم کنیم
مدیر موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)،‌ تاکید کرد: ما باید سعی کنیم یک مطلبی را که می‌فهمیم‌ اول خودمان استفاده کنیم و بعد آن را به دیگران منتقل کنیم.
عضو مجلس خبرگان رهبری منابع دینی را مهمترین منابع در دست انسان دانست و گفت: هیچ وقت نسبت به قرآن و روایات و منابع دینی کوتاهی نکنیم،‌ آنها خیلی بالاتر از فهم و درک ما هستند.
استاد برجسته علوم فلسفی اضافه کرد: نباید تصور کنیم که قرآن تجربه‌پذیر است و آن را با علوم مختلف مورد سنجش قرار دهیم.