از شرایط ضمن عقد چه می دانید؟

به گزارش زرین نامه؛ زوجین در ابتدای زندگی مشترکشان گاهاً در خصوص محل زندگی آینده شان، نوع شغل و ادامه تحصیل یکدیگر با هم دچار مشکلات و اختلافاتی می شوند.

گاهاً دیده ایم که با بی تفاوتی و گذر از این مسائل حقوقی منجر به فرو پاشی بنیان خانواده می شود و در ابتدای جوانی و شادابی، زوجین شکست خورده و بار اندوهی را تا پایان زندگی خود به دوش می کشند، اما اگر زوجین نسبت به حق و حقوق و تکالیف خود آگاهی لازم را داشته باشند و در مورد مسائل مربوط به زندگی شان با هم به توافق برسند و در نهایت در سند ازدواج آن را قید نمایند، دیگر شاهد اختلافات جّدی آنان نخواهیم شد.

مخاطبان محترم، شرایط و اوضاع زندگی مشترک چندان خوب نیست، جا دارد که جوانان عزیزمان با بصیرت و دوراندیشی کامل پا به عرصه ازدواج نهند. طی گزارشی از مرکز آمار ایران و طبق آمار سازمان ثبت اسناد، روزانه 434 طلاق در کشور ثبت می شود. یعنی در هر ساعت، 18 بار حکم طلاق جاری می شود. سازمان ثبت احوال کشور اعلام کرده تا پایان آبان ماه سال (93) 495 هزار و 671 مورد ازدواج به ثبت رسانده و در مدت مشابه 103 هزار و 302 مورد طلاق در این سازمان ثبت شده است. یعنی به ازای هر 4.8 ازدواج، یک صیغه طلاق جاری می شود. برای جلوگیری از بروز چنین حوادث تلخی بیائیم روشنگرانه و واقع بینانه به مسئله ازدواج بنگریم و حتی ریزترین مسائل را قبل از ازدواج با یکدیگر مطرح و در نهایت به توافق برسیم و اَهَم آنان را در قواله ازدواج قید نمائیم.

صفحه ای در سند ازدواج و یا همان قواله وجود دارد که در آن قید شده است: شرایط ضمن عقد و یا سایر شرایط که اکثر زوجین از این واژه و صفحه به راحتی گذر می کنند و اصلاً و ابداً نسبت به این مورد توجهی نمی کنند!

مقنّن یا همان قانونگذار برای ایجاد شرایطی بهتر این صفحه را بطور اختیاری در اختیار زوجین قرار داده که زوجین بتوانند در کمال صحت و سلامت عقلی، مدبّرانه و حساب شده در چارچوب عُرف و قانون توافقاتی که با یکدیگر بسته اند را مکتوب کنند، امّا متأسفانه به علت عدم آگاهی، استرس و یا آشنا نبودن به این واژه به راحتی از آن گذر کرده و این صفحه بسیار بسیار با ارزش را خالی گذارده و زوجین عاری از هرگونه توافقی با امضای خود آن را سفید نگاه میدارند که امضای بدون یاد داشت آنان حاکی از آن است که ما هیچگونه شرایط ضمن عقدی نداریم.

ناگفته نماند که این صفحه که در آن قید شده است: شرایط ضمن عقد و یا سایر شرایط بغیر از آن 12 موردی می باشد که مقنّن در سند ازدواج آورده است از قبیل:

1 – سوء رفتار و یا سوء معاشرت زوج بحّدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحّمل نماید

امضاء زوج امضاء زوجه

2 – جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعاً ممکن نباشد

امضاء زوج امضاء زوجه

3 – ابتلاء زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زناشوئی برای زوجه مخاطره آمیز باشد

امضاء زوج امضاء زوجه

و 10 مورد دیگر از این قبیل.........

زوجین قبل از شروع زندگی مشترکشان ابتدا باید نسبت به وظایفی که در مقابل یکدیگر دارند آگاهی کافی و وافی داشته باشند. که زوج (مرد) در مقابل زوجه (زن) و بلعکس چه وظایفی بر عهده آنها بار می شود.

همانطور که معمول است و کاملاً آگاهی دارید تهیّه و تأمین منزل مشترک و مستقل برای زن در زندگی مشترک بر عهده شوهر است و زن می بایست در منزلی که شوهر برای او در نظر گرفته، سُکنا گزیند (ماده 1114 قانون مدنی) و شوهر نیز وظیفه دارد نفقه، مهریه و همانطور که گفته شد مسکن را برای همسر خود تهیه و تأمین نماید.

سؤالی مطرح است که زن در چه شرایطی می تواند از زندگی در زیر یک سقف با شوهر امتناء نماید و منزلی مستقل را از شوهر درخواست نماید؟

در پاسخ به این سؤال باید گفت، همانطور که مطلعید و آگاهی دارید برابر عُرف و قانون زن باید در منزلی که شوهر برای او تدارک دیده است، سُکنا گزیند مگر آنکه در قواله ازدواج حق انتخاب مسکن بر عهده زوجه باشد، اینجاست که قانونگذار به زوجه این اختیار را داده است که در قواله ازدواج در صفحه ای که مربوط به شرایط ضمن عقد است این اجازه را از شوهر گرفته و حق انتخاب مسکن را به خود اختصاص دهد.

مورد دیگر این است که چنانچه بودن زن با شوهر در یک منزل مُتَضَمّن خوف و ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زن باشد زن می تواند مسکن علیحده (مستقل، سوا، متفرق، جداگانه) اختیار نماید و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و مادام که زن در بازگشتن به منزل معذور است نفقه بر عهده شوهر خواهر بود (ماده 1115 قانون مدنی).

در مورد ماده 1115 قانون مدنی با مثالی ساده باید گفت که اگر شوهر همسر خود را مورد آزار و اذیت، فحاشی، کتک کاری و.... قرار دهد و یا اینکه شوهر با رفت و آمد افراد ناباب و فاسد موجبات ناراحتی همسر خود را فراهم سازد و درصورت اثبات آن در محکمه، قاضی حکم به بازگشت زن را به منزل نخواهد داد و تا هنگامیکه شوهر به تعهدات اخلاقی خود عمل ننماید و اعتماد همسر خود را جلب نکند باید نفقه همسر خود را پرداخت نماید و تا زمان جلب اعتماد همسر انتخاب محل زندگی زن با توافق یکدیگر انجام می پذیرد و در صورتیکه زوجین نسبت به این مسئله به توافق نرسند انتخاب مسکن برعهده دادگاه با جلب نظر بستگان طرفین، محل زندگی زن را معین می کند و چانچه دادگاه با نظر بستگان به نتیجه نرسد خود شخصاً محل زندگی زن را مشخص می نماید.

حال اگر در شرایط ضمن عقد نیامده باشد، یا به عبارتی زوج این حق را به زوجه نداده باشد که انتخاب مسکن بر عهده زوجه باشد، زوجه موظف است در خانه ای که زوج تهیه و تأمین نموده سکونت نماید. در صورتیکه زوجه از سکونت در منزلی که زوج تهیه نموده استکناف ورزد، زوج می تواند دعوی الزام به تمکین را مطرح کند که در صورت محکوم شدن زوجه، زوجه ناشزه تلقی می شود و از دریافت نفقه منع می گردد.
چنانچه زن این اجازه را از شوهر خود گرفته و آن را در قواله ازدواج قید نموده باشد که حق انتخاب مسکن بر عهده زن باشد، این حق مختص به زمان خاصی نیست و هرگاه که بخواهند منزل جدیدی را انتخاب نمایند این حق به زن اختصاص دارد. ناگفته نماند که زن این حق را هرگز ندارد که مرد را مجبور به زندگی مشترک با پدر و مادر خود نماید زیرا هیچکس حق ندارد و نمی تواند استفاده از حق خود را وسیله ضرر دیگری قرار دهد.

صفحه شرایط ضمن عقد صرفاً مربوط به مَسکن نیست بلکه توافقات دیگر زوجین از قبیل ادامه تحصیل، خرید کالاهای ضروری منزل، حق طلاق و بسیاری دیگر از این موارد را می توان در صفحه شرایط ضمن عقد و یا سایر شرایط منعقد نمود.

مخاطبان محترم برای جلوگیری از اختلافات احتمالی بین زوجین جوان که می خواهند زندگی جدیدی را آغاز نمایند، به شما تأکئید می کنم کلیه توافقات زوجین را در صفحه شرایط ضمن عقد و یا سایر شرایط مکتوب نموده تا انشاا... هیچگاه شاهد اختلافاتی بین زوجین جوانمان نباشیم.

گردآورنده: علی محمّد غلامی کاردان حرفه ای حقوق

انتهای پیام/ ت