معیارهای رییس جمهور اصلح از منظر امام خامنه ای (قسمت اول)

به گزارش زرین نامه؛ طی سه دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی دولتهای مختلفی روی کار آمده اند که عملکرد ۸ ساله هر یک از آنها تاثیرات آشکار و نهانی بر عرصه سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور داشته است.

دولت موقت مهدی بازرگان علیرغم عمر یک ساله خود، حواشی زیادی داشت تا آنجا که روحیه سازشکارانه و محافظه کارانه آن در برابر دشمنان انقلاب باعث شد، در نهایت خود استعفا دهد.

دولت ابوالحسن بنی صدر نیز سرنوشت چندان متفاوتی با دولت بازرگان نداشت و به علت تعارض ماهوی با ماهیت انقلاب اسلامی، نتوانست چندان دوام بیاورد و بعد از یک سال و اندی کشمش با جناح خط امام و نیروهای انقلابی، با فرار از کشور کار خود را به اتمام رساند.

محمد علی رجایی انتخاب مردم بعد از ابوالحسن بنی صدر بود. مردی که کوتاه ترین دوره ریاست جمهوری ایران و در عین حال خوش خاطره ترین دوران به نام او ثبت شده است. وی با حضور کم خود در راس قوه مجریه، توانست گفتمان خدمت و مردمی بودن یک رییس جمهور را به بهترین نحو ممکن در میان مردم بسط دهد، اما منطق دشمنان نظام اسلامی ایچاب می کرد که وی بیش از یک ماه رییس جمهور ایران نباشد و خیلی زود با شهادت او، کشور از وجود خدمتگزاری مانند وی محروم ماند.

اما تثبیت نظام سیاسی ایران منجر شد تا رییس جمهور بعدی اولین کسی باشد که تا انتهای دوران ۴ ساله اش در قدرت باقی بماند و از همین رو در دور دوم ریاست جمهوری نیز با اقبال معنادار مردم مواجه شود.

آیت الله سید علی خامنه ای نخستین فردی است که مردم دو دوره پیاپی به عنوان رییس جمهور به وی اعتماد کردند. هر چند ساختار حقوقی نظام جمهوری اسلامی در آن برهه به گونه ای بود که نخست وزیر عملا اداره کشور را به دست داشت و در این میان سیاست های کلان اقتصادی- اجتماعی بکار گرفته شده در این دوره نیز عمدتا محل مناقشه رییس جمهور و نخست وزیر بوده است.

اما دوران ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی از سال ۶۸، فصل جدیدی از ارائه اراده منتخب ملت بر جامعه است چرا که از این برهه به بعد با تغییر بخش هایی از قانون اساسی، رییس جمهور بعد از رهبر انقلاب دومین چهره موثر در اداره کشور به شمار می رود و از این رو سالهای دوران سازندگی برای ملت، پر از خاطرات منفی و تلخی است که برخی از مبانی انحراف از خط اصیل انقلاب در آن برهه کلید خورد.

ترویج اشرافی گری به جای ساده زیستی مسئولین، کلید خوردن دیدگاه های فرهنگی لیبرال در کشور، پیاده سازی برنامه های اقتصادی شبه لیبرال و خفقان سیاسی کم سابقه در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی بیشترین تصاویری است که از آن دوران در ذهن ملت باقی مانده است، هر چند در این میان حجم قابل توجه سازندگی های خرابی های بعد از جنگ را نباید از خاطر برد.

دوران محمد خاتمی نیز با یک سوءتفاهم بزرگ آغاز شد و ملتی که در ظاهر برای نشان دادن تقابل خود با هاشمی رفسنجانی،‌ در روز دوم خرداد ۷۶ بر روی برگه های خود نام “محمد خاتمی” را نوشتند در عمل دیدند تفاوت ماهوی میان وی و دولت پیشین وجود ندارد و در همین راستا سوم تیر ۸۴ در بستر تاریخی متفاوتی شکل گرفت و محمود احمدی نژاد با گفتمانی متفاوت از ۱۶ سال گذشته موفق به کسب آرای ملت شد.

وی در طول دولت نهم توانست طراز موفقی از یک دولت انقلابی،‌ عدالتخواه، پرکار، پرنشاط، فعال و کارآمد را از خود به جای بگذارد، شاهد مثال این ادعا حجم بالای تخریب های دشمنان خارجی و ورشکستگان سیاسی داخلی بود که در “نه به احمدی ن‍ژاد” اجماع کرده بودند اما آغاز دولت دهم حاکی از تغییر گفتمان احمدی نژاد در برخی عرصه ها بود که عملا منجر به نگرانی بسیاری از دلسوزان انقلاب شد.

حال که ۳۴ سال از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد و بسیاری از تجارب مهم و ارزشمند این سالها در پیشگاه ملت است، انتخابات ریاست جمهوری یازدهم به عنوان یکی از مهم ترین عرصه های سیاسی کشور محل مداقه و تامل بسیاری از ناظران داخلی و خارجی است.
تجربه نشان داده هر آنجا که گفتمان عمومی دولت های بعد از انقلاب در راستای مبانی اصیل انقلاب اسلامی و بازگشت به روح انقلاب بوده است،‌ خط خدمت و پیشرفت کشور تسریع شده و هر آنجا که اختلافات داخلی، حواشی زائد و انحرافات از گفتمان انقلاب اسلامی بیشتر بوده است،‌ روند کارآمدی و خدمت رسانی دولتها نیز تحت تاثیر قرار گرفته و مردم هم نارضایتی خود را اعلام کرده اند.

با این تفاسیر لازم است به انتشار معیارهای رییس جمهور اصلح از منظر رهبر معظم انقلاب نمایم. معیارهایی که می تواند برای عموم مردم راهگشا و مفید باشد تا بار دیگر به دور از دعواهای روزمره سیاسی و آزار دهنده، راه انتخاب رییس جمهوری در طراز پیچ تاریخی پیش رو توسط ملت راحت تر باشد.

باید و نبایدهای تبلیغات انتخاباتی کاندیداها در بیانات امام خامنه ای:

همیشه نگران تبلیغات پر خرج کاندیداها هستم/ پول زیاد برای تبلیغات، افراد را وامدار می کند یکى از کارهایى که بنده –چه درتبلیغات انتخابات مجلس وچه درانتخابات ریاست جمهورى –همیشه نگران آن هستم،این است. نه خودشان تبلیغات پُرخرج کنند، نه به طرفدارانشان اجازه دهند. بعضى افراد ممکن است بگویند به ما ربطى ندارد؛

این کار پُرخرج را دیگران مى‌کنند. شما بگویید نکنند. خوشبختانه آن‌گونه که اطّلاع پیدا کردم، ساعتهاى فراوانى براى نامزدها وقت گذاشته‌اند که از طریق تلویزیون و رادیو با مردم حرف بزنند. شاید سیزده، چهارده ساعت هر کدام از این حضرات وقت دارند که با مردم حرف بزنند. خیلى خوب؛ این بهترین تبلیغات است. رادیو و تلویزیون همه‌جا وجود دارد؛

چه نیازى هست که براى تبلیغات گوناگونِ رنگینى که بعضى جاها مى‌کنند، پول زیادى مصرف شود که احیاناً بعضى افراد هم نتوانند خودشان آن خرج را کنند و مجبور باشند از کسانى بگیرند و خداى نکرده وامدار شوند؟
بیانات در خطبه‌هاى نماز جمعه‌ی تهران‌. ۲۸ اردیبهشت ۸۰

در مردم سالاری دینی نباید تبلیغات پرخرج صورت بگیرد

“در مردم‌سالارى دینى کارهاى رایج دنیا و اسرافها و تبلیغات پر خرج مطلقا نباید انجام گیرد. ما در همین سیستان و بلوچستان هزاران جوان را با استعدادهاى خوب و قابل رشد و قابل استفاده براى اداره‌ى کشور مشاهده مى‌کنیم که اینها در یک‌جا معطّل و منتظر یک وسیله‌ى جزئى مانده‌اند براى این‌که بتوانند کار خود

را دنبال کنند؛ آن‌گاه عدّه‌اى بیایند میلیاردها صرف تبلیغات کنند براى این‌که نظر مردم را به سمت خود جلب نمایند؛ آن هم با روشهاى بعضاً غلط و بعضاً خلاف‌شرع، که شنیده شد در بعضى از مناطق، نامزدهاى انتخابات با شعارهاى ضدّاسلامى و ضدنظام خواسته‌اند نظر مردم را جلب کنند!

البته مردم با بى‌اعتنایى خود، پاسخ اینها را دادند؛ لیکن معلوم شد دستگاه نظارت بر این امور، دستگاه دقیقى نبوده و به وظیفه‌ى خود عمل نکرده و درک و احساس مسؤولیت مردم از آن دستگاه، نظارت بیشتر بوده است و غالباً دست رد به سینه‌ى اینها زده‌اند.”
۱۳اسفند ۸۱ در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری

اگر کسی برای خدا در تبلیغاتش اسراف نکند، خدا به او کمک خواهد کرد

“در این تبلیغات، خرج و اسراف هم نشود. بنده گمان می‌­کنم اگر کسی‌ برای‌ خدا از اسراف در تبلیغات و کارهای‌ ناباب اجتناب کرد، خدای‌ متعال به او کمک خواهد کرد و او را در مقصودی‌ که دارد، موفّق خواهد گرداند.”

بیانات در خطبه­های‌ نمازجمعه تهران- ۲۹/۱۱/۱۳۸۲

مخارج بیش از حد و اسراف گونه انجام نگیرد

“در تبلیغات انتخابات …مراقبت شودکه مخارج بیش ازمتعارف وزیادی و اسراف­گونه انجام نگیرد. …مسئولان درهرجا که هستند، باید کاری کنند که این ارتباط و علقه با مردم و این پیوند و این اعتماد، حفظ شود.”

بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران به مناسبت عید سعید غدیر- ۰۶/۰۲/۱۳۷۶

گزینش آگاهانه یک وظیفه است

مردم وظیفه دارندبه ملاک‌های دینی وشرعی وانقلابی نگاه کنند. به روابط وقوم وخویشی وایل وطایفه واینطورچیزها نگاه نکنند. ببینندواقعاًچه کسی بامعیارهای الهی وانقلابی مناسب‌تروبه آن نزدیک‌تراست،اورا انتخاب کنندو باشوروشوق به عنوان یکوظیفه دراینکاردخالت کنند. کسانی ازمردم وظیفه دارندکه دیگرانرا تشویق وتحریض کنند.

کسانیکه زبان گویایی دارند، قلم توانایی دارندوآبرویی پیش مردم دارند ـ که این آبروهم جزو ذخایر الهیاست وخدای متعال به هرکسی داده است،بایدآنرادر راه اوصرفکندوبه کارببردـمردم راتوجیه وتشویق کنندوآدم‌های خوب رابه آنهامعرفی نمایند.14/11/74

بایدگشت و اصلح را پیدا کرد

همچنان که شرکت درانتخابات یک وظیفه است،گزینش خوب وآگاهانه هم یک وظیفه است. البته ممکن است همه‌تلاش‌هابه نتیجه نرسد؛اماانتخاب کنندگان تلاش نمایندبرای اینکه گزینش درست بکنند،این خیلی مهم است. البته هیچ کسی درصحنه انتخابات واردنمی‌شود،مگراینکه شورای نگهبان صلاحیت او را اعلام کند.

بنابراین کسانیکه وارد صحنه انتخابات می‌شوند،اشخاصی هستندکه شورای نگهبانـ که امین مردم دراین قضیه استـ پای اسم آنهارا امضاکرده واعلام صلاحیت نموده است. بنابراین همه صلاحیت دارند؛منتها امرریاست جمهوری بالاترازاین حرفهاست. بایدگشت واصلح راپیداکرد،بایدگشت وامین‌ترین راانتخاب کرد.

بایدجستوجوکردودربین این چندنفربه طورنسبی قادرترین بر اداره کشورراپیداکرد؛مهم این است. چون این امرمهم است،تفاضل هرچه هم کم باشد،اهمیت پیدامی‌کند. درکارهای کلان،اینطوراست. فرق دومبلغی که باهم اندکی تفاضل دارند،اگرجنس یک می‌خواهیم بااین مبلغ تهیه بکنیم،یک کیلوودوکیلوجنس است،خیلی اهمیت ندارد؛اماوقتی که آنچه می‌خواهیم جابه جابکنیم،فرضاًهزاران تن از این جنس است،آن هنگام تفاضل درقیمت وقتی هم کم باشد،حجم زیادی می یابدواهمیت پیدامی‌کند. همه کارهای کلان اینطور است. 13/2/76

ایمان و تقوای اخلاقی ، شرط اول ، صدق واخلاص است

انقلاب به کارآدم‌های کارآمدوصادق نیازدارد. صدق واخلاص شرط اول است. اگرمادرکسی صدق واخلاص نبینیم،خیلی احتمال داردکه کار او هم به دردنخورد ویادرمواقعی مشکل درست کند. انسانی که صدق واخلاص ندارد،ولی کارآیی دارد،مثل ماشینی می‌ماندکه اگرمراقبش نبودند ویک پیچ آن اشکال پیداکرد،گاهی می‌بینیدکه ضربه‌ای هم به آدم می‌زند. کارآیی انسانی به این است که هرفردی،ازروی اخلاص وصدق ونیت صحیح کاری راکه به عهده‌اش است،انجام دهدتا انسان تلقی شود وماشین نباشد.18/5/68

کارگزار اسلامی باید متدین، انقلابی و مسلط برنفس باشد

کارگزاران حکومت اسلامی، از لحاظ ایمانی باید به سمت نمونه و الگو شدن پیش بروند؛یعنی نمونه انسان متدین انقلابی مسلط برنفس وعامل برای خدا باشند. این،آن چیزی است که اگردربین توده مردم ما،افراد زیادی ازاین قبیل هستند،بایدبه این سمت برویم که همه کارگزاران حکومت ما اینطورباشند. این لازمه حکومت اسلامی است وحکومت اسلامی باداشتن اینگونه افراد،پایدارخواهد شدو استمرار خواهد یافت. 14/9/69

تقوای کارگزاران، پشتوانه عدالت اجتماعی است

امیرالمؤمنین(ع) عدالتش در حد اعلی بود. همان چیزی که از آن به تقوا تعبیر می‌کنیم. همین تقواست که در عمل سیاسی او، در عمل نظامی او، در تقسیم بیت‌المال توسط او ، دراستفاده او از بهره‌های زندگی،در هزینه کردن بیت‌المال مسلمین،درقضاوت او ودرهمه شئون اوخودش رانشان می‌دهد.

درواقع در هر انسانی، عدالتش خصی ونفس انی اوپشتوانه عدالت جمعی ومنطقه تأثیرعدالت در زندگی اجتماعی است. نمی‌شودکسی دردرون خود ودرعملش خصی خود تقوا نداشته باشد،دچارهوای نفس و اسیرشیطان باشد،اما ادعاکندکه می‌توانددرجامعه عدالت را اجرا کند. چنین چیزی ممکن نیست. هر کس که بخواهد در محیط زندگی مردم منشاءعدالت بشود،اول باید در درون خود تقوای الهی رارعایت کند. تقوا یعنی مراقبت برای خطا نکردن.

البته معنای این حرفآن نیست که انسان خطانخواهدکرد. خیر،بالاخره هر انسان غیرمعصومی دچار خطا می‌شود. اما این مراقبت یک صراط مستقیم ویک راه نجات است وازغرق شدن انسان جلوگیری می‌کندوبه انسان قدرت می‌بخشد. انسانی که مراقب خودنیست ودرعمل وکلام وزندگیش خصی خود دچار بی‌عدالتی وبی‌تقوایی است،نمی‌توانددرمحیط جامعه منشاءعدالت اجتماعی باشد.

اینجاست که امیرالمؤمنین ـ علیه الصلاة و السلام ـ درس همیشگی خودش رابه همه کسانی که در امور سیاسی جامعه خود نقشی دارند، بیان کرده است. هرکس که خودرا درمعرض ریاست ،امامت و پیشوایی جامعه می‌گذرد ـ درهرمحدوده‌ای ـاول بایدشروع به تأدی بوتربیت خود کند؛بعدشروع به تربیت مردمکند. یعنی اول خودش را اصلاح کندبعدبه سراغ دیگران برود. 26/12/79

دردرجه اول ،فرد با ایمان را انتخاب کنید

قوام نظام جمهوری اسلامی به اعتمادهای مردم نسبت به کسانی است که برای تصدّی مراکز قدرت انتخاب می‌کنند. باید به خواسته‌های مردم عمل وبه اعتماد آنها پاسخ داده شود. آن طرف قضیه باید امانت شمارا رعایت کنند و به اعتماد شما پاسخ دهد. این طرف قضیه هم ـکه شماهستیدـبایدچشم خودرا بازکنید و متوجه باشیدکه به چه کسی رأی می‌دهید وچه کسی را انتخاب می‌کنید.

بعضی ازجناح‌ها و گروه‌ها وباندها طوری عمل کردندکه مردم دیگربه معرفی آنها اعتماد نمی‌کنند و این که مردم به معرفی افرادوجناح‌هاوگروه‌ها اعتماد نکنند،ضایعه است.

درانتخابات سعی کنیددر درجه اول انسان‌های مؤمن وبا ایمان را انتخاب کنید. تبلیغات دشمنان وپیروان آنها در راستای کم‌رنگ کردن ایمان درجامعه است. می‌گویندایمان چیست؟

پاسخ این است که اگر ایمان نباشد،لیاقت وکارآیی هم به کار نخواهد آمد. فردی که لایق‌تراست اگر ایمان نداشت،بیشتر دزدی می‌کندولطمه می‌زند. اگرایمان داشت،لیاقت وعرضه وکاردانی‌اش برای مردم مفیدخواهد بود. بنابراین مردمان با ایمان،بالیاقت،کاردان وامین را انتخاب کنید ومراقب عملکردآنهاباشید. 6/12/81

رضا انتصاری دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی