اصلاح سیستم آبیاری ضرورتی اجتناب ناپذیر است

به گزارش خبرنگار زرین نامه؛ مسئله کمبود آب در سال های اخیر مسئله مهمی است که اگر به صرفه جویی در استفاده از این نعمت خدادادی توجه نکنیم، قطعاً با مشکلات زیادی مواجه خواهیم شد. در همین راستا مصاحبه ای اختصاصی درباره لزوم استفاده از روش های آبیاری نوین با علی قلی ایمانی مسئول خانه کشاورزان استان گلستان انجام داده ایم که در ادامه می خوانید.

میزان استفاده از آب در بخش کشاورزی با توجه به شرایط چقدر است؟

ایمانی: بیش از 80 درصد آب مصرفی ما صرف کشاورزان می شود که شرایط شهرستان علی آبادکتول نیز تقریبا مشابه شرایط سایر شهرهای استان است.

این میزان آب با چه شیوه ها و برای چه محصولاتی استفاده می شود؟

ایمانی: این میزان آب که بیشتر برای محصولاتی همچون برنج، گندم، کلزا، سویا، سبزی و سیفی به کار برده می شود، به روش سنتی غرق آبی می باشد.

در روش غرق آبی راندمان آبیاری چقدر است؟

ایمانی: راندمان آبیاری حدود 35 درصد به مصرف گیاه رسیده و بقیه یا نفوذ و یا تبخیر می شود که در واقع هدر رفته است.

با توجه به اینکه بخش اعظمی از آب در بخش کشاورزی هدر می رود، برای پیشگیری از این موضوع چه باید کرد؟

ایمانی: اصلاح شیوه های آبیاری به صورت نشتی یا بارانی و یا به صورت قطره ای که هر کدام از این روش ها می تواند میزان بهره بری ما از آبیاری را به میزان قابل توجهی بالا ببرد.

همچنین کار دیگری که می توان انجام داد استفاده از لوله برای انتقال آب ست.

چرا کشاورزان از این روش ها استفاده نمی کنند یا کمتر استفاده می کنند؟

ایمانی: با توجه به هزینه بالا سیستم ها و پوشش آبیاری های نوین، کشاورزان از نظر اقتصادی بضاعت و توان استفاده از این روش ها را ندارند.

نقش دولت در این زمینه چیست؟

ایمانی:: چون این موضوع در واقع زیر ساخت بخش کشاورزی است و انجام آن به منافع ملی کمک می کند دولت باید در این زمینه کمک بیشتری کند.

آیا تا کنون کمک و اقداماتی در این زمینه انجام شد؟

ایمانی: بله. ولی کافی نیست، چون دولت اعلام کرده که 85 درصد هزینه ها را خود و 15 درصد را متقاضی – حداکثر مبلغ 4 میلیون تومان در هکتار می پردازد- در صورتی که هزینه انجام سیستم های بارانی و آبیاری در هکتار بیش از 8 میلیون تومان هزینه دارد که با این شرایط سهم دولت 50 و سهم متقاضی هم 50 درصد می شود که این از توان کشاورز خارج است.

آیا راهکاری دیگر، غیر از این روش وجود دارد؟

ایمانی: بله. اگر دولت از طریق سیستم بانکی با وام های کم بهره و دراز مدت با حداقل 15 سال این کار را انجام دهد، این امکان برای کشاورز به وجود می آید که از محل درآمدهای حاصل از اجرای این سیستم ها، هزینه سیستم آبیاری خود را پرداخت کند.

در این صورت هم در آمد کشاورز بالا می رود و هم به تولید ملی که بخشی از آن در شهرستان و استان ما بدست می آید، صدمه وارد نمی شود.

آیا مشکل کمبود آب ما برای آبیاری مزارع با استفاده از این روش ها حل می شود؟

ایمانی: در مزارع آبی ما اگر این روش ها اعمال شود می تواند به حفظ ذخایر آبی زیرزمینی ما که میراث آیندگان است، کمک کند و سطح بیشتری از اراضی شهرستان را تحت پوشش آب قرار دهد.

این روش ها می تواند در درآمد کشاورزان تاثیری بگذارد؟

ایمانی: اگر چنانچه ما از این روش ها استفاده کنیم، هزینه های استحصال آب کاهش یافته، مصرف انرژی کاهش یافته، سرعت عمل آبیاری افزایش می یابد که می تواند سریعا نیاز آبی گیاه را تامین کند. همه ی این اتفاقات راندمان عملکرد را هم در واحد سطح افزایش خواهد داد.

برای این که یک زمین را تحت پوشش سیستم بارانی قرار دهیم چه اقدمات اولیه ای باید انجام شود؟

ایمانی: ابتدا باید به وسیله خطوط و انتقال برق، برق را به چاه های آب کشاورزی نزدیک کنیم، دوم؛ چاه های کشاورزی برقرار شود. سوم؛ خطوط انتقال آب را از چاه تا مزارع آماده کنیم.

آن وقت شرایط برای اجرای سیستم های آبیاری مهیا می شود.

آیا با استفاده از روش سیستم بارانی می توانیم سطح آبیاری را افزایش دهیم؟

ایمانی: بله می شود. ولی ما قصدمان افزایش سطح نیست بلکه صرفه جویی در مصرف آب و حفظ آبخانه ها و آب های زیر زمینی است به دلیل کمبود آب و کاهش نزولات آسمانی که کشور ما در سال های اخیر بیشتر با این مسئله دست به گریبان است.

غیر از استفاده از این روش ها کارهایی دیگری هم می توان بهربرداری بهینه از دیگر منابع آب انجام داد؟

ایمانی: یک روش مهار آب های سطح است که برای این کار باید یا سد و یا آب بندان ایجاد کنیم، کانال های بتونی بعد از سدها و آب بندان ها برای انتقال آن به مزارع و استفاده این آب ها برای استفاده از روش های نوین آبیاری با کمک دولت.

آیا آبیاری های نوین می تواند تاثیری در کاهش حفر چاه های غیر مجاز داشته باشد؟

ایمانی: بله . برای این که در روش های سنتی مصرف آب بالاست و کشاورز برای تامین آب مزرعه خودش چون نمی تواند مجوز قانونی دریافت کند، دست به تخلف که همان حفر چاه غیر مجاز است می زند.

اگر دولت محترم و جهادکشاورزی بتواند زیرساخت های استفاده بهینه از آب را فراهم کند، جلوی حفر چاه غیر مجاز خود به خود گرفته می شود، چون با اصلاح روش ها دیگر کشاورز نیازی نمی بیند که دست به تخلف بزند و چاه غیر مجاز حفر نماید.