همزیستی نامسالمت آمیز در جوار مشاغل مزاحم

به گزارش خبرنگار زرین نامه؛ در واقع ساعت بیدار باش و خاموشی این واحد های مسکونی، بستگی به میزان عجله و نوع سفارشات مشتریان اوستا یحیی دارد! صدای گوش خراش اره برقی، زوزه های ممتد رنده و سمباده برقی و تق تق اعصاب خرد کن چکش بخشی از مزاحمت های روزانه ایشان محسوب می شوند و سد معبر در پیاده رو ]که به کارگاه تابستانه اوستا یحیی تبدیل شده[ و بوی رنگ و روغن جلا و پلی اِستر از دیگر موارد آزار دهنده این کارگاه نجاری در قلب شهر به حساب می آیند.

امروزه مزاحمت ها و گرفتاری هایی که مشاغل مزاحم برای ساکنان واحد های مسکونی یا تجاری ایجاد می کنند، به یکی از دغدغه های اساسی شهروندان تبدیل شده که در بسیاری مواقع هیچ راهکاری برای مقابله با این معضل نمی یابند. پیگیری ها و اعتراضات نیز معمولاً کار ساز نیستند، چرا که هنوز راهکار اساسی برای اجرای قوانین و مقررات وضع شده در خصوص مشاغل مزاحم تدوین نشده است و اگر هم تدوین شده، هنوز در فاز اجرا قرار نگرفته است. چرا که در حال حاضر برای دریافت جواز کسب آیتم هایی نظیر نیاز شهر، فاصله مشاغل مشابه، سر و صدا دار بودن شغل درخواستی، مکان تاسیس مغازه، اِشغال پیاده رو، مساحت مغازه، امکان فعالیت در داخل مغازه، میزان آلودگی صوتی شغل درخواستی و ... چندان مطرح نیست و شما نقداً می توانید هر مغازه ای را در هر محلی که صلاح بدانید تاسیس کنید!

مشاغل مزاحم کدامند؟

مشاغل مزاحم و آلاینده به شغل هایی اطلاق می شوند که به علت ایجاد سر و صدا (آلودگی صوتی)، آلاینده بودن( پخش دود و بوی رنگ و تینر، گرد و غبار، خاک اره، مواد زائد نظیر روغن سوخته، براده آهن و...) و اشغال بخش اعظم پیاده رو در هنگام کار، باعث ایجاد مزاحمت برای ساکنان واحد های مسکونی مجاور، کسبه مغازه های مجاور و افراد عبوری از پیاده رو می شوند.

هر چند این مشاغل جزء مشاغل غیر مجاز نیستند ولی عمدتاً به علت نداشتن موقعیت مکانی مناسب، استقرار نامناسب و ناسازگار بودن با سایر مشاغل علاوه بر ایجاد مزاحمت های فیزیکی، روانی و اخلال در عبور و مرور برای شهروندان، بر مبلمان و سیمای ظاهری شهر ها نیز اثرات نامطلوب می گذارند. از جمله این مشاغل می توان به آهنگری، جوشکاری، صافکاری، تراشکاری، جلوبندی، تعویض روغن، تعمیر انواع خودرو های بنزینی و گازوئیلی، تعمیر انواع موتور سیکلت و موتور چاه و سمپاش، نجاری، آلومینیم سازی، آپاراتی، سنگ فروشی، حجاری، نقاشی، مصالح فروشی، آهن فروشی، تخلیه بار تجاری، کارواش، پمپ بنزین، چوب بری، خرید و فروش ضایعات و ... اشاره کرد.

زندگی با اعمال شاقه در مجاورت مشاغل مزاحم!

بدون شک ساکنان مجتمع های مسکونی و واحد هایی که در مجاورت این مشاغل مزاحم سکونت دارند، نوعی زندگی با اعمال شاقه را تجربه می کنند.

سر و صدای ناشی از کار در اکثر اوقات شبانه روز، پخش انواع آلاینده ها نظیر بوی بنزین، صدای اگزوز و دود خودرو های در حال تعمیر، پخش شدن ذرات رنگ یا بوی رنگ، تینر، روغن جلا، گرد و غبار، سر و صدای چکش کاری یا برش کاری و سایر آلودگی های صوتی، بصری و محیطی، علاوه بر مضرات جسمی و زیست محیطی، باعث بر هم خوردن آرامش روانی ساکنان این منازل مسکونی می شوند که باید از صبح زود تا پاسی از شب]حتی روز های تعطیل[ این شرایط زجر آور را تحمل کنند.

از دیگر تبعات نامناسب این مشاغل نوع پوشش و ادبیات برخی از صاحبان این کارگاه ها یا افرادی که در این مکان ها به کار اشتغال دارند، می باشد که در برخی موارد بدون توجه به سن و سال و موقعیت اجتماعی ساکنان محل یا همسایگانی در حال عبور هستند، از الفاظ ناشایست استفاده می کنند و شوخی های نامربوط می کنند. علاوه بر این به علت اشغال پیاده رو توسط بسیاری از صاحبان این حِرف، مردم عادی نیز مجبورند برای عبور و مرور از خیابان استفاده کنند که تبعات خاص خود را دارد. دردمندانه اینکه ساکنان این واحد های مسکونی هیچ راهکار قانونی و منطقی نیز برای حل مشکل خود نمی یابند و به ناچار باید فضای موجود را تحمل کنند.

قانون در مورد مشاغل مزاحم چه تدبیری اندیشیده است؟

هر چند قانون در مورد مشاغل مزاحم تدابیری اندیشیده است و ممانعت هایی در مورد تاسیس و تغییر مکان این مشاغل به عمل می آورد ولی به نظر اجرای این موارد قانونی و تسریع در روند اجرایی آن نیاز به تدوین قوانین دیگری دارد.

الف : متن بند 20 ماده 55 قانون شهرداری

جلوگیری از ایجاد و تاسیس کلیه اماکن که بنحوی از انحاء موجب بروز مزاحمت برای ساکنین یا مخالف اصول بهداشت در شهرهاست، شهرداری مکلف است از تاسیس کارخانه ها – کارگاهها – گاراژهای عمومی و تعمیرگاهها و دکانها و همچنین مراکزی که مواد محترقه می سازند و اصطبل چارپایان و مراکز دامداری و بطور کلی تمام مشاغل و کسب هائی که ایجاد مزاحمت و سروصدا کنند یا تولید دود یا عفونت و یا تجمع حشرات و جانوران نماید جلوگیری کند و در تخریب کوره های آجر و گچ و آهک پزی و خزینه گرمابه های عمومی که مخالف بهداشت است اقدام نماید و با نظارت و مراقبت در وضع دودکشهای اماکن و کارخانه ها و وسائط نقلیه که کارکردن آنها دود ایجاد می کند از آلوده شدن هوای شهر جلوگیری نماید و هر گاه تاسیسات مذکور فوق قبل ازتصویب این قانون بوجود آمده باشد آنها را تعطیل کند و اگر لازم شود آنها را به خارج از شهر انتقال دهد.

تبصره- شهرداری در مورد تعطیل و تخریب و انتقال به خارج از شهر مکلف است مراتب را ضمن دادن مهلت مناسبی به صاحبان آنها ابلاغ نماید و اگر صاحب ملک به نظر شهرداری معترض باشد باید ظرف 10 روز اعتراض خود را به کمیسیونی مرکب از سه نفر که از طرف انجمن شهر انتخاب خواهند شد تسلیم کند رای کمیسیون قطعی و لازم الاجراء است.هرگاه رای کمیسیون مبنی بر تائید نظر شهرداری باشد و یا صاحب ملک به موقع اعتراض نکرده و یا در مهلت مقرر شخصا اقدام نکند شهرداری به وسیله مامورین خود راسا اقدام خواهد نمود.

روش اجرائي كميسيون بند 20

1- بروز و مشاهده يك پديده يا مكان آلاينده يا مزاحم شهري:

در ابتدا با بروز يا مشاهده يك پديده يا مكان آلاينده به دو صورت مورد به شهرداري منطقه گزارش مي گردد:
1-1- شكايت مردمي

1-2- بازديد دوره اي و نوبه اي كارشناس منطقه و اعلام به مراجع ذيربط

2- تشكيل پرونده توسط كارشناسان كميته بدوي بند 20 و طرح موضوع در كميته بدوي شهرداري منطقه .

تبصره: در صورتي كه واحد كسبي مورد نظر فاقد مجوز تجاري اعم از موقت يا دائم باشد همزمان پرونده جهت سير مراحل قانوني به دبير خانه كميسيون ماده صد ارسال گردد.

3- بررسي پرونده هاي تشكيلي توسط اعضاي كميته بدوي منطقه با در نظر گرفتن مسائل مربوط به ساماندهي و اولويت هاي مطرح شده در خصوص مشاغل مزاحم و آلاينده.

4- تكميل فرم مربوطه و ابلاغ نظريه شهرداري منطقه ( توسط اجرائيات منطقه) با مهلت تعيين شده به متصدي مكان داراي آلودگي يا مزاحمت پس از ابلاغ نظريه شهرداري به متصدي ادامه اقدامات قانوني به شرح ذيل مي باشد:

در صورت عدم اعتراض و يا رفع نواقص در مهلت مقرر:

1) اخطار 48 ساعته به متصدي مبني بر مهر محل پس از مهلت مقرر

2) بعد از گذشت 48 ساعت با توجه به عدم اعتراض متصدي به نظريه صادره، محل به دستور مدير منطقه مهر مي گردد.

تبصره: در صورت تعهد متصدي مبني بر رعايت موارد تعيين شده توسط كميته بدوي و رفع مزاحمت، شهرداري منطقه اقدام به رفع مهر مي نمايد.
چنانچه متصدي به اخطار داده شده در مهلت مقرر اعتراض نمايد:

1) كميته بدوي بند 20 منطقه با در نظر گرفتن موارد مربوط به ساماندهي، پرونده اي جهت مكان مورد نظر تشكيل و براي صدور راي به دبيرخانه كميسيون بند 20 ارسال نمايد.

2) پس از بررسي پرونده ارسالي توسط كارشناسان نظارت دبيرخانه كميسيون بند 20، پرونده با كليه ضمائم جهت صدور راي در جلسه كميسيون بند 20 مطرح مي گردد.

3) پس صدور راي، راي صادره توسط دبير كميسيون بند 20 در 2 نسخه به منطقه ارسال و با دستور مدير منطقه، توسط اجرائيات منطقه به متصدي ابلاغ مي گردد و رونوشت ابلاغيه راي صادره پس از دريافت امضاء و اثر انگشت متصدي به دبيرخانه كميسيون بند 20 جهت درج در پرونده ارسال مي گردد.

4) چنانچه در بازديد كارشناسان منطقه مشخص شود كه متصدي، نسبت به اجراي راي صادره اقدامي ننموده است، شهرداري منطقه موظف به مهر محل پس از ابلاغ اخطار 48 ساعته مي باشد.

5) در صورت صدور راي و ابلاغ قانوني به متصدي، شهرداري منطقه بايد نسبت به اجراي راي صادره بدون هيچ قيد و شرطي اقدام نمايد.

5- شهرداري منطقه بمنظور پلمپ واحدهاي صنفي مي بايست نسبت به نصب تابلوهاي پلمپ بر روي درب واحدهاي صنفي اقدام نمايد.

6- كارشناسان منطقه مي بايست پس از يك هفته از اجراي حكم از صنوف مهر شده بازديد و در صورت فك پلمپ واحد نسبت به معرفي به مراجعه قضائي و اعلام به اجرائيات منطقه جهت مهر مجدد اقدام نمايد.

همانگونه که ملاحظه فرمودید صراحت های قانونی در مورد برخورد با مشاغل مزاحم وجود دارد ولی به دلایل گسترده از جمله پراکنش و فراوانی مشاغل مزاحم در سطح شهرها، اطاله روند اجرایی برخورد با مشاغل مزاحم، رعایت برخی مصالح فردی و اجتماعی، نبود بودجه و امکانات لازم جهت ساماندهی مشاغل و ایجاد شهرک های تخصصی، عدم ثبات در مدیریت و ناهماهنگی بین ارگان ها و ادارات متولی این امر، برخورد جدی با صاحبان مشاغل مزاحم و انتقال آنها به خارج از شهر به کندی صورت می گیرد.

چاره کار چیست؟

قطع به یقین برخورد قهری و پلمپ واحد های تجاری مزاحم چاره کار نیست؛ چرا که در این صورت همه روزه تعداد زیادی از مغازه های شهر ها به ورطه تعطیلی کشیده خواهند شد! بنابراین در وهله اول باید به صورت جدی و قاطع، صدور مجوز و پروانه کسب برای افرادی که متقاضی چنین مشاغلی در مناطق مسکونی هستند، متوقف شود. در گام بعدی باید با ایجاد شهرک های تخصصی خودرویی، ساخت و ساز، نجاری، آهنگری و ... در خارج شهر ها زمینه انتقال این مشاغل را فراهم کرد. شاید اعطای وام های کم بهره و کمک به خرید واحد های تجاری شهرک های مذکور، تبلیغ و تشویق شهروندان به مراجعه به شهرک های تخصصی، ایجاد امکانات رفاهی و مالی در این شهرک ها، حذف یا کاهش عوارض سالیانه واحد های تجاری و ... در تسریع انتقال این گونه مشاغل به شهرک های تخصصی موثر باشد.

گزارش از وحید حاج سعیدی