تحقیق و تفحص از غلّه گلستان در آستانه سفر رئیس جمهور / چرا گندم بیت المال را تحویل نمی دهند !

به گزارش زرین نامه؛ در آستانه سفر دکتر حسن روحانی رئیس جمهور به استان گلستان انتظارات و مطالبات مردم و گروه های مختلف در استان در حال شکل گیری است.

اما وقتی از منظر بیرونی به حال و هوای استان نگاهی بیندازیم متوجه می شویم که هیچ چیزی در چنته نداریم تا میزبان خوبی برای رئیس جمهور باشیم . وقتی پتروشیمی با آن همه سهامدار خوابیده، گردشگری استان سهم نیم درصد در کشور دارد ، حائز رتبه 28 صنعت در کشور هستیم، کشاورزی بر پایه سود دلالیسم قد کشیده و همچنین صحبت از احداث ایستگاه تغییر بوژی راه آهن در ترکمنستان و ... ؛ نشان می دهد که در موضع برتر برای دعوت از رئیس دولت نیستیم.

روح استان خدشه دار از حواشی شرکت غله گلستان

اما در این میان اولویت اصلی نان و امنیت غذایی مردم است که حواشی شرکت غله گلستان، این روزها بدجوری روح استان ما را خدشه دار کرده است. بحث غله استان گلستان سالهاست که دچار یک بیماری ریشه ای شده و بتازگی زوایای شومی از این وضعیت نابهنجار رسانه ای شده است.

شاید اغلب کشاورزان وقتی گندم خود را می فروشند به فرایند بعد از آن کاری ندارند و فقط دنبال پول خود هستند اما پیچیدگی های گندم تازه از اینجا به بعد شروع می شود ، نحوه انبار کردن ، حفظ و نگهداری، جابجایی گندم، انبارگردانی در سیلوها و کارخانجات ، تبدیل به آرد با کیفیت و ... از اهم مواردی است که تا بحال هیچ رسانه ای نیز به آن ورود نکرده است.

همین فضای خلوت باعث شد تا فساد در آن نفوذ کند و عده ای از این حیات خلوت درآمدهای میلیاردی سرشاری کسب کنند.

وانگهی استان گلستان سالانه بیش از 600 هزار تن تولید گندم دارد که گردش های مالی ناشی از آن بالغ بر حدود 700 میلیارد تومان در سال می شود . در کجای استان چنین رقمی وجود دارد و این حجم از جابجایی پول چقدر باعث نقدینگی و اقزایش درآمد در استان شده و همین فضاست که دندان طمع برخی افراد را تیز کرده است.

فعالیت 70 مرکز خرید گندم در استان با قراردادی نیم بند

حدود 70 مرکز خرید گندم اعم از سیلوها، کارخانه های آرد، انبارهای مکانیزه، شرکت های تعاونی و ... تحت نظر شرکت غله و به نمایندگی از شرکت بازرگانی دولتی ایران در فصل خرید گندم در استان فعالیت می کنند. نحوه فعالیت این مراکز در بخش خرید دولتی این گونه است که شرکت غله با توجه به قوانین موجود طی قراردادی که با مراکز خرید و کارخانجات آرد و سیلوها می بندد در قبال دریافت سفته یا چک و یک قرارداد محضری (که تضمین محکمی نیست )، گندم را خریداری می کند و به امانت به این مراکز می سپارد و هزینه نگهداری و انبارداری را نیز به کارخانجات می دهد.

که ضمانت اجرایی این قراردادها برای گندم های امانتی نزد مراکز خرید گندم دولتی به عوامل گوناگونی ازجمله سلامت کاری و اداری ، وجود ابزارهای نظارتی قوی، برخورد قاطع قضایی با متخلفین ، هماهنگی و انسجام نهادهای ذیربط و ... بستگی دارد.

این تعداد مرکز خرید به این دلیل است که استان گلستان در کنار فارس و خوزستان به عنوان استانهای مطرح درتولید گندم کشور می باشد که سالانه بیش از 600 هزار تن توانایی تولید دارد.

یک تفاوت دیگر ما با استان هایی مثل فارس و خوزستان در این است که آنها فصل خریدشان از اردیبهشت تا شهریور است و بازه زمانی زیادی دارند اما در گلستان حداکثر ظرف یک ماه باید این همه گندم جمع آوری و خریداری شود ( از حدود 15 خرداد تا 15 تیر هر سال ) و اگر مراکز خرید گندم کم باشد قطعا باید شاهد صفهای طولانی تراکتورها و کامیون ها در استان باشیم.

در کنار آن به سردی هوا در شب و احتمال بارندگی هایی که ممکن است به گندم آسیب بزند نیز باید اشاره کرد. مثلا گفته می شود در یکی از سالها در یک روز 70 هزار تن گندم در گلستان خریداری شد اگر بطور میانگین بار هر تراکتور 5 تن وزن داشت و طول هر تراکتور و تریلی 10 متر باشد، طول صف تشکیل شده برای تحویل گندم از گرگان تا تهران می شود.

البته بخش خصوصی نیز می تواند به میزان توانایی خود در خرید و نگهداری گندم ، اقدام به خرید مستقیم گندم از کشاورزان نماید که معمولا با قیمتی کمی بالاتر از خرید دولتی است.

اینجا زمینه بروز فساد و آغاز سوء استفاده ها

بعد از این مرحله ، کار به انبارداری و نگهداری گندم می رسد. شرکت غله با توجه به قوانین موجود طی قراردادی با مراکز خرید و کارخانجات آرد و سیلوها می بندد در قبال دریافت سفته یا چک و یک قرارداد محضری که تضمین محکمی نیست ، گندم را خریداری می کند و به امانت به این مراکز می سپارد و هزینه نگهداری و انبارداری را نیز به کارخانجات می دهد.

از اینجا زمینه بروز فساد و آغاز سوء استفاده هایی فراهم می شود که در مواردی تا به حال صورت گرفته و هنوز هم ادامه دارد و همچنان برخی از این افراد و مراکز نتوانسته اند گندم امانتی بیت المال را بازگردانند و از دادن پول بدل آن گندم ها نیز خودداری می کنند و برخی نیز حتی با طرح شکایت درخواست گندم و خسارت هم می کنند.

در استان گلستان کارخانه هایی هستند که کسری های قابل توجهی در کارخانه های آنها وجود دارد و بنابراین هیچوقت نمی توان بر اساس این کسری ها و آمارهای مجعول برنامه ریزی مناسبی برای کشور داشت. فی المثل در سالهای 91 و 92 که ما درگیر شدید تحریم بودیم روی کاغذ مثلا 20 هزار تن گندم در فلان کارخانه موجودی داشتیم اما در عمل چنین موجودی نبود و با کسری مواجه بود برای همین مسئولان کشوری در آن سال دچار مشکلات زیادی شدند و فکر می کردند گندم ذخیره دارند در حالی که چنین نبود.

در حال حاضر، برخی از کارخانه ها حاضر نیستند که کسری گندم امانتی نزد خود را جبران کنند و یا حتی هزینه آن را بپردازند و حتی شنیده شده در یکی از همین کارخانه ها بر اثر نگهداری نادرست و غیر استاندارد ، مقدار 3700 تن گندم آلوده و فاسد وجود دارد که اگر تبدیل به آرد شود و در اختیار مردم قرار بگیرد فاجعه ای بزرگ روی داده و مشکلات زیادی برای سلامت مردم بوجود می آورد.

مطابق قانون هر سیلو و کارخانه ای باید در پایان سال انبارگردانی داشته باشد اما برخی از این صاحبان کارخانه ها اجازه انبارگردانی نمی دهند و برخی انبارگردانی ها نیز صوری و روی کاغذ است.

ضرورت تحقیق و تفحص از شرکت غلّه گلستان

از طرفی شواهد و قرائن موجود نشان می دهد که دستگاه های مختلفی در این موضوع دخیل هستند تا از این سرمایه ملی و حیاتی کشور صیانت و محافظت کنند که متاسفانه با عدم هماهنگی و انسجام در این نهادهای ذیربط در استان گلستان، راه برای سوء استفاده بیشتر سودجویان هموارتر شده است.

شنیده شده در سال 90 در استان مازندران از 18 کارخانه آرد فعال در آن ، 14 کارخانه کسری گندم امانی داشتند اما با همت دادستان و مسئولان استانداری ، نهادهای نظارتی با همه آنها جلسه گذاشته شد و به افراد متخلف گفته شد که اگر بیت المال را تحویل ندهند با آنها برخورد می شود و علاوه بر پرداخت خسارت و جریمه دیگر به آنها گندمی داده نخواهد شد. اما در استان ما بجای برخورد با متخلفی که چند سال است گندم بیت المال را گرفته و پس نمی دهد و از ان سودجویی می کند، با شرکت غله استان به دلیل اختفا و امتناع از دادن گندم به متخلف برخورد می شود که این جای تعجب و شگفتی دارد.

ذکر این موارد می طلب تا استاندار گلستان و شرکت غله کشور به همراه نمایندگان استان گلستان قبل از سفر رئیس جمهور به گلستان، با تحقیق و تفحص کامل از غله استان اوضاع آن را سر و سامان دهند و به اخبار و گزارشات متعدد و متکثر در زمینه سوء استفاده ها و دست اندازی ها ناصواب به منابع تامین نان مردم استان رسیدگی دقیق نمایند.

تا واقعا مشخص شود که چه خبر است و در غله استان و زیرمجموعه های مربوط به آن اعم از کارخانه های آرد، سیلوها و انبارها چه می گذرد و میزان واقعی گندم موجود در استان و میزان بهداشتی بودن آنها چقدر است . تا اگر واقعا فرد ، افراد یا مجموعه ای در این ماجرا به هر شکلی خطاکار است با هر مقام و منصبی که دارد مجازات شود.

چرا که گندم با توجه به میزان مصرف آن مهم ترین و استراتژیک ترین کالای کشور است که متاسفانه در برخی موارد به دلیل سودجویی یا سودجویی بیشتر تبدیل به ابزاری برای فشار به مردم شده است./گلستان ما