خشکسالی در گلستان و برنامه‎های بی‎اعتبار

به گزارش زرین نامه ؛ استان گلستان طی سال‎های اخیر با حوادثی چون سیل، بارش شدید برف، سرمازدگی، خشکسالی، حریق در منابع طبیعی و محیط زیست، طوفان، تگرگ و زلزله‎های تقریبا روزانه با درجات بین یک تا پنج ریشتر و دیگر پدیده‎های طبیعی دست‎وپنجه نرم می‎کند.

اما در بین همه این حوادث، پدیده خشکسالی از جمله موضوعاتی است که طی این‎ سال‎ها گلستان را شدیدا تحت تاثیر خود قرار داده است.

این معضل علاوه بر آب شرب، کشاورزی گلستان را نیز متاثر ساخته، چنانچه در سال جاری محصولات کشاورزی از جمله سویا به شدت تحت تاثیر کم‌آبی قرار گرفته و حتی موجب افزایش آفات به ویژه کرم ساقه‎خوار در این مزارع شده است.

تغییر اقلیم، کاهش بارندگی و پراکنش نامناسب باران طی این سال‎ها موجب شده تا خطر خشکسالی در گلستان بیش از پیش حس شود و متولیان این بخش در استان در پی آن باشند تا از‎ هم‎اکنون برای آن تدابیری را اتخاذ کنند.

*خشکسالی در گلستان جدی‎تر از هر پدیده دیگر طبیعی است

البته این موضوع فعلا در حد طرح‎ و برنامه‎های مکتوب است، اما واقعیت به ما می‎گو‎ید بهتر است متولیان این بخش به ویژه مدیریت بحران، جهاد کشاورزی، دستگاه‎های آب منطقه‎ای و آب و فاضلاب شهری و روستایی استان به آن نگاهی جدی و عملیاتی داشته باشند.

خشکسالی در گلستان جدی‎تر از هر پدیده دیگر طبیعی است و البته منتظر جلسات و یا برنامه‎هایی نمی‎ماند که منتظر اعتباراتی از کشور است، اعتباراتی که بعید است به این زودی‎ها تزریق این استان محروم و توسعه نیافته شود.

مدیرکل مدیریت بحران استان گلستان با اشاره به خشکسالی به عنوان یک مشکل جدی برای گلستان گفت: وضعیت پیش ‎رو به واسطه کمبود بارندگی و پراکندگی نامناسب بارش، بخش‎های مختلف استان از جمله کشاورزی و آب شرب مردم را دچار مشکل کرده است.

صادقعلی مقدم در گفت‎و‎گو با خبرنگار فارس در گرگان اظهار کرد: در این شرایط به نظر می‎رسد سیاست کلی باید سیاست سازگاری باشد تا بر اساس آن برنامه راهبردی برای مواجهه با این تهدید طبیعی ترسیم کرد.

وی با تاکید بر توجه جدی به موضوع خشکسالی در استان ادامه داد: در کارگروه تخصصی خشکسالی در استان نیز به این نتیجه رسیدیم که برنامه‎های دانش‎بنیان در دستور کار قرار گیرد و دو برنامه از متخصصان دانشگاهی نیز در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته است.

*کمبود آب شرب در حال تبدیل شدن به بحران است

همچنین مدیرکل امنیتی ـ انتظامی استانداری گلستان بیان کرد: کمبود آب شرب در نواحی مرزی استان در حال تبدیل شدن به یک بحران است.

علی‌اکبر آقایی امروز در گفت‎وگو با خبرنگار فارس در گرگان اذعان کرد: گلستان از استان‌هایی به شمار می‎رود که به شدت با مشکل کمبود آب شرب مواجه است و این کمبود آب در مناطق مرزی استان به دلیل نبود بسیاری از زیرساخت‌ها و کمبود امکانات، جلوه بیشتری دارد.

وی تصریح کرد: گلستان در نواحی مرزی با فقدان و کمبود منابع مواجه است و به دلیل آنکه این مناطق برای ما از اهمیت بالایی برخوردار است باید حل مشکلات مرزنشینان را در اولویت کاری خود قرار دهیم.

آقایی در زمینه راهکارهای پیش ‎رو برای حل مشکل آب شرب در استان به ویژه مناطق مرزی متذکر شد: اصلاح ساختار شبکه آبرسانی از جمله راه‌های کوتاه مدت در حل مشکلات مربوط به کمبود آب شرب است.

وی افزود: حدود 95 درصد از منابع آب شرب استان از سفره‌های زیرزمینی تأمین می‌شود که با توجه به وجود بیش از 10 هزار حلقه چاه عمیق و نیمه‎عمیق در سطح استان و بهره برداری کشاورزی از این چاه‌ها، اصلاح الگوی کشت و نظارت جدی اداره کل جهاد کشاورزی در این حوزه می‌تواند در مدیریت مصرف بسیار اثرگذار باشد.

این مسئول گلستانی با اشاره به تدبیر فرمانداران برای موضوع خشک‎سالی در سطح استان یادآور شد: فرمانداران می‎توانند با مشخص کردن نقاط زرد و قرمز خود در حوزه آب، گزارش جامعی از وضعیت فعلی آب در حوزه‌های مصرف شرب، کشاورزی و پیش بینی وضعیت در سال‌های آینده، تهیه و این گزارش ها را به استانداری ارسال کنند.

به گفته آقایی: با تهیه و ارسال این گزارش‌ها ضمن ایجاد آمادگی و پیشگیری از وقوع بحران‌های احتمالی، می‎توان با ارائه مستندات برای دریافت بودجه از مرکز، اقدام لازم را به خرج داد.

*طرح پهنه‎بندی خشکسالی کشاورزی در گلستان

همچنین نماینده مدیریت بحران استان گلستان در کارگروه خشکسالی، سرمازدگی و مخاطرات کشاورزی «زراعت، باغداری، دامداری، آبزیان و طیور» با اشاره به جدی بودن موضوع خشکسالی در استان گفت: این مسئله به عنوان یک موضوع اولویتدار در اهم برنامه‎های مدیریت بحران استان قرار گرفته است.

یوسفعلی مسعودی اظهار کرد: در کارگروه تخصصی خشکسالی ، موضوع به شکل ویژه مورد بررسی اعضا قرار گرفته و مصوباتی بر این مبنا شکل گرفته است.

وی ادامه داد: طرح پهنه‎بندی خشکسالی کشاورزی، هواشناسی و هیدرولوژیکی در استان تهیه شده تا بر مبنای آن برنامه‎ریزی‎هایی منطبق با واقعیت‎های موجود استان در این حوزه ترسیم شود.

مسعودی تصریح کرد: در جلسات کارشناسی کارگروه تخصصی، نیز خسارات ناشی از خشک‎سالی استان طی سال‎های اخیر جمع‎آوری و به سازمان مدیریت بحران کشور منعکس شد.

وی یادآور شد: میزان خسارات خشکسالی استان طی سال اخیر به استان بالغ بر 850 میلیارد تومان برآورد شده که بیشترین این خسارات حوزه محصولات زراعی است.

این کارشناس مسئول مدیریت بحران استان گلستان با تاکید بر خسارت کشاورزی به اقتصاد کشاورزان استان اذعان کرد: امهال وام برای خسارت دیدگان ناشی از پدیده‎های طبیعی همچون سیل، سرمازدگی و خشک‎سالی از دیگر برنامه‎هایی است که استان در حال اجرایی ساختن آن است.

مسعودی خاطرنشان کرد: اعتبار لازم برای استمهال وام کشاورزان خسارت‌دیده از خشک‎سالی جمع‌بندی شده و به کشور انعکاس یافته است.

اگرچه بیشترین نگاه کارگروه خشکسالی، سرمازدگی و مخاطرات کشاورزی به حوزه آب در کشاورزی اختصاص یافته اما موضوع در آب شرب نیز به همین اندازه نامساعد و قابل توجه است.

*کاهش 2.5 درصدی بارش مردادماه امسال گلستان نسبت به سال گذشته

مدیرعامل آب منطقه‎ای استان گلستان نیز با اشاره به تهدید خشکسالی در استان اذعان کرد: میانگین بارندگی استان گلستان در مردادماه سال جاری در مقایسه با سال گذشته 2.5 درصد و نسبت به دوره شاخص درازمدت نیز نزدیک به 14 درصد کاهش یافته است.

ایرج حیدریان اضافه کرد: میزان بارش های استان گلستان از ابتدای مهرماه 1392 تا پایان مرداد ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل حدود 29 درصد و نسبت به دوره درازمدت حدود 14.5 درصد کاهش یافته است.

ایرج حیدریان افزود: بیشترین میانگین بارندگی مردادماه امسال در محدوده شهرستان کلاله با بیش از 53 میلیمتر و کمترین بارش در محدوده شهرستان رامیان با بیش از 3 میلیمتر است و میزان بارندگی در گرگان در این ماه بیش از 17 میلیمتر به ثبت رسیده است.

*اظهار نگرانی مدیران آب و فاضلاب شهری و روستایی نسبت به آینده آب شرب گلستان

وی در ادامه افزود: جریان رودخانه‌ها در مدت مهر سال 1392 لغایت مرداد ماه جاری، نسبت به دوره شاخص در حوضه قره‌سو بیش از 80 درصد و در حوضه گرگانرود 63 درصد کاهش داشته است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای گلستان همچنین در ادامه تصریح کرد: ذخیره آبخوان‌های آزاد زیرزمینی استان گلستان نیز در مردادماه سال جاری در مقایسه با مرداد سال گذشته بیش از 168 میلیون مترمکعب کاهش داشته که در مقایسه با متوسط 22 سال گذشته، بیش از 102 میلیون مترمکعب کاهش حجم ثبت شده است.

حیدریان از مردم استان به ویژه کشاورزان درخواست کرد: با مدیریت بهینه منابع آب و کاهش سطح کشت محصولات، یار و یاور شرکت آب منطقه ای گلستان و حافظ منابع آب استان باشند.

*خشکسالی در گلستان از مرحله دغدغه گذشته است

در اظهارات مدیران آب و فاضلاب شهری و روستایی استان نیز دغدغه کمبود آب به شکل جدی طرح شده و آنها در جلسه اخیر شورای هماهنگی مدیریت بحران استان نیز نگرانی خود را نسبت به آینده منابع آب شرب با توجه به تداوم خشکسالی در استان ابراز داشته‎اند.

همه این اظهارنظرها نشان می‎دهد استان گلستان به خشکسالی مبتلا شده و این موضوع دیگر از مرحله یک دغدغه تنها گذشته و باید برای آن راهکار مناسب و عملیاتی اتخاذ کرد، وگرنه این مشکل با اعلام اینکه برنامه داریم و منتظر اعتبار کشور هستیم، حل نخواهد شد./فارس