خاورمیانه اولین مکانی که دچار بحران آب می‌شود/ جنگ جهانی برای "طلای آبی"

به گزارش زرین نامه به نقل از دانا؛ شاید مهم‌ترین علت پایداری برخی تمدن‌ها دسترسی آن‌ها به آب باشد. اکثر تمدن‌های بزرگ جهان در اطراف آب‌ها پدید آمده‌اند که نه تنها فراهم کننده آب شیرین برای آن‌ها بود بلکه در کشاورزی، بازرگانی، حمل و نقل و دفاع نقش کلیدی برعهده داشته است.

تمدن‌های همچون امپراتوری رم، تمدن مصر، امپراتوری ونتیان و سلسله اومایاد همگی بر پایه دسترسی به آب و بنا شدند که این مهم به آنان امکان گسترش یافتند و ادامه حیات را می‌داد. در ایران نیز تمدن‌های بزرگی مانند تمدن فارس در مجاورت رودخانه‌های مانند سیوند وکر و یا تمدن شوش در نزدیکی رودخانه‌های دز و کار و وجود داشته است. تاریخ شواهد فراوانی را از اهمیت آب در پشت تمدن‌ها نشان داد و پیش‌بینی‌های حاکی از این است که در آینده حقا برای پیشرفت بشری در هزاره ی سوم از اهمیت حیاتی برخوردار باشد.

کاهش ۱۷۰ میلیون متر مکعبی آب پشت سدها

حجم آب موجود در مخزن سدهای کشور برای نخستین ‌بار از ابتدای سال آبی جاری (مهرماه 93) در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته روند کاهشی در پیش گرفته و 0.6 درصد کاهش یافته است.

این کاهش با توجه به روند نزولی آورد رودخانه‌ها و ورودی سدهای کشور در یک ماه گذشته اتفاق افتاده و میزان ورودی سدهای کشور از ابتدای سال آبی جاری تا پایان هفته گذشته درمقایسه با مدت مشابه سال گذشته 17 درصدکاهش نشان می‌دهد.

براساس این گزارش، حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور هم‌اکنون 19 میلیارد و 430 میلیون مترمکعب به ثبت رسیده است که در زمان مشابه سال گذشته، حدود 19 میلیارد و 600 میلیون مترمکعب گزارش شده بود.

همچنین حجم آب ورودی به مخازن سدهای کشور از ابتدای سال آبی جاری (مهرماه 93) تاکنون، با 17 درصد کاهش در مقایسه با سال آبی گذشته به هفت میلیارد و 10 میلیون مترمکعب رسیده است.

این میزان در مدت مشابه سال آبی گذشته هشت میلیارد و 480 میلیون مترمکعب گزارش شده بود.

میزان حجم آب خروجی از سدهای کشور نیز از ابتدای سال آبی جاری تاکنون، هشت میلیارد و 20 میلیون مترمکعب گزارش شده است، درحالی که آب خروجی از سدهای کشور در مدت مشابه سال آبی گذشته، به میزان هفت میلیارد و 980 میلیون مترمکعب بود.

بر این اساس، حجم آب خروجی از سدهای کشور درمقایسه با مدت مشابه سال آبی گذشته، یک درصد افزایش نشان می دهد.

ظرفیت کلی مخازن سدهای کشور در زمان کنونی 47.4 میلیارد مترمکعب است که بر این اساس درصد پر بودن این مخازن در زمان حاضر 41 درصد گزارش شده است.

داعش را فراموش کنید آب را دریابید

فارن پالیسی در خصوص بحران آب در دنیا نوشت: داعش را فراموش کنید و به لیست بلند و بالای دشمنان جهان یک مورد دیگر را اضافه کنید،«کمبود آب» که میتواند باعث افزایش تنش بین ملت ها و به وجود آمدن جنگهای بسیاری شود.

وزرات دفاع آمریکا در سال های 2009،2010 و 2012 نصب به تغییرات آب و هوایی و تاثیرات آن هشدار داده است. در سال 2010 پنتاگون و سازمان سیا، کمبود آب را در لیست تهدیدات امنیتی ایالات متحده آمریکا قرار دادند.

در این رابطه استاد دانشگاه کالیفرنیای آمریکا در مصاحبه با رادیو NPR آمریکا هم ضمن اشاره به این نکته که آب یک منبع استراتژیک بحساب می آید، همچنین گفته است: آب پشتوانه ماست و ما بدون پشتوانه چه میتوانیم انجام دهیم؟

گاردین هم در این باره نوشته است : خاورمیانه و شمال آفریقا در چند سال آینده کمبود آب جدی را تجربه خواهند کرد که این کمبود آب ناشی از سو مدیریت و مصرف بیش از حد از منابع موجود است.سازمان های امنیتی آمریکا در مورد بوجود آمدن درگیری های منطقه ای و افزایش عملیات تروریستی بر سر تصاحب آب هشدار داده اند.

مهم‌ترین چالش ژئوپلوتیک ناشی از کمبود آب، رقابت کشور های برای برای استفاده از منابع آبی خواهد بود که میتوان از آن بعنوان«جنگ آب» یاد کرد که در این خصوص نشریه «ورد افرز» بعنوان یکی از معتبرترین نشریات درزمینه سیاست و روابط خارجی آمریکا دراین مورد می نویسد: دیروز ملل مختلف برای زمین می جنگیدند، امروز برای انرژی و فردا برای آب، باتوجه به رشد روز افزون جمعیت کره زمین و استفاده های بی رویه و بدون برنامه از این مایع حیات بخش از آن می‌توان بعنوان «طلای آبی» نامبرد.

خاورمیانه؛ اولین جایی که دچار بحران آب می‌شود

برخی کارشناسان معتقداند که صنعا پایتخت یمن با بیش از 2 میلیون نفر جمعیت اولین شهری خواهد بود تا سال 2025 دچار قحطی آب می شود. بعداز آن نوبت به ابوظبی، امارات و کویته پاکستان خواهد رسید.

این کارشناسان یکی از تاثیرات کمبود آب بر روش زندگی مردم را بوجود آمدن پدیده «مهاجرت آبی» می دانند و پیش بینی میکنند جامعه جهانی تا اواسط قرن حاضر شاهد مهاجرت بیش از 200 میلیون نفر به دلیل مشکلات ناشی از کمبود آب خواهد بود.

ایران به زودی باید با مشکل بزرگی دست و پنجه نرم کند، مشکلی که می تواند روی کشاورزی و تولید مواد غذایی نیز تاثیرگذار باشد. بله، صحبت از بی آبی و خشکسالی است.

هشدارهای چند سال اخیر در مورد کم آبی آنقدر جدی شده که مسئولان تامین آب تهران از تابستان سال گذشته اعلام کردند که اگر مردم 20 درصد در مصرف آب صرفه جویی نکنند، با قطعی و جیره بندی آب در پایتخت مواجه خواهیم شد.

البته آمارها و شواهد نشان می دهد که این فقط مشکل پایتخت نیست و شهرهای بزرگ از جمله اصفهان، مشهد، اهواز و... هم با مشکل تامین منابع آب مواجه شده اند و به نظر می رسد کشورمان وارد دوره ای از خشکسالی شده که تنها راه برای مقابله با این شرایط، صرفه جویی در مصرف آب است.

چندی پیش سازمان فضایی آمریکا (ناسا) هشدار داده بود که نواری از خاورمیانه و به ویژه منطقه ایران وارد دوره خشکسالی ۳۰ ساله شدیدی شده است. این اطلاعات زمانی به دست ایرانیان می‌رسد که در فلات مرکزی ایران همواره تجربه‌های کم‌آبی وجود داشته و مردمان این دیار به خوبی با مدیریت کم‌آبی آشنا هستند و سال‌ها پیش از این با حفر قنات یکی از سازه‌های آبی اعجاز برانگیز ایرانیان و آبیاری کوزه‌ای که شکلی از آبیاری تراوشی است نه تنها آب شرب بلکه آب برای کشاورزی خود را تامین کرده و شیوه‌های بهره‌برداری بهینه از منابع آبی کم را مدیریت کرده‌اند.

در حال حاضر میزان مصرف آب با شرایط کم آبی کشور همخوانی ندارد و سرانه مصرف در ایران بالاست. در بسیاری اوقات لوله های آب می ترکد و مدت زیادی آب هدر می رود. شیرها چکه می کند و بسیاری از شهروندان به آن اهمیتی نمی دهند.همچنین کارشناسان می گویند که شبکه های آبرسانی نشتی دارد و لوله ها پوسیده است.

در کنار این فرهنگ بد مصرف، با وجود کارهای زیادی که انجام شده، آب رودهای زیادی هرز می رود چون که سدی بر روی آنها ساخته نشده است. با این وصف تا سال ۲۰۲۵ کارهای زیادی برای انجام دادن داریم.

کمبود آب، کاهش جمعیت، بالا رفتن سطح زندگی و بهداشت و افزایش بیشتر مصرف آب و کمبود مواد غذایی در دهه های آینده بحرانی را پیش روی ایران قرار می دهد . البته مهار چنین بحرانی به کاری که ما در این سال ها انجام می دهیم بستگی دارد.

انتهای پیام/م