بازگشت چشمه های زرین گل در انتظار اعلام نظر کارشناسان

به گزارش زرین نامه؛ بعد از چندین ماه پیگیری های مستمر ستاد مردمی بازگشت چشمه های زرین گل بالاخره پای کارشناسان وزارت نیرو برای بررسی این اتفاق که از آن به عنوان فاجعه یاد می شود، باز شد و روز دوشنبه (13 مهر) هیئت 5 نفره کارشناسان وزارت نیرو از جمله مهندس ابوتراب مدیر دفتر فنی، مهندس اسماعیلی مدیر دفتر مهندسی، مهندس نشاط پور مدیر دفتر نظارت آب و فاضلاب کشور، مهندس حب وطن معاون برنامه ریزی وزیر نیرو و مهندس بخشی معاون بازرسی وزیر نیرو به همراه مسئولان آب منطقه ای گلستان، فرماندار رامیان و علی آبادکتول، مدیر امور آب، محیط زیست، جهادکشاورزی و منابع طبیعی و آبخیز داری علی آبادکتول و برخی از اعضای شورا و بخشداران منطقه کتول و فندرسک، جمعی از اعضای ستاد مردمی و البته بدون حضور اعضای ستاد مردمی حفاظت از جنگل ابر که برای احداث جاده ابر جنگ رسانه ای تا توقف کامل این پروژه راه انداخته بودند، از سرچشمه های آب زرین گل بازدید کردند.

بازدید ساعت 9 صبح آغاز شد اما نگرانی مردم را از ساعت 6 صبح برای همراهی با هیئت کارشناسی به فرمانداری کشانده بود تا ببینند حضور کارشناسان چقدر برای گرفتن حقشان کارساز خواهد بود.

بازدید با ورود به جاده زرین گل و عبور از میان شالیزارهایی که حالا دیگر به دلیل کم آبی و خشکسالی رمقی برای زنده ماندن نداشتند چه رسد به باردهی، آغاز شد و در اولین توقف حسین دهقان معاون برنامه ریزی و بهبود مدیریت شرکت آب منطقه ای گلستان پیشقدم شد تا توضیحات خود را به هیئت کارشناسی ارائه دهد.

دهقان با تشریح وضعیت دبی آب 2 چشمه شاه پسند و ریگ چشمه و پیوستن آن ها به سیاه رودبار و شیرین آباد در گذشته،گفت: در حال حاضر هیچ طرح آبخیزداری در این منطقه اجرا نمی شود اما از زمان انتقال آب سرچشمه های دهنه زرین گل به شاهرود حجم آب این رودخانه ها امسال به حداقل ممکن در 30 سال گذشته رسیده است.

وقتی به ایستگاه دوم یعنی رودخانه سیاه رودبار رسیدیم، سید علی حسینی مدیر امور آب علی آبادکتول اجازه خواست تا درباره این طرح و خسارات جبران ناپذیر آن صحبت کند. وی گفت: با ادامه روند آبرسانی سرچشمه های زرین گل به شاهرود و کاهش آب دهی رودخانه ها و افزایش EC فاجعه در انتظار منابع آبی زیرزمینی، اراضی کشاورزی و محیط زیست گلستان است.

حسینی با بیان اینکه به نام انتقال آب از چشمه های قطری، آب چشمه های قطاری را منتقل می کنند، ‌تصریح کرد: این دو حوزه آبریز در نوار جنوبی و شمالی خط راس قرار دارند و اشتباه بزرگ فقط در یک کلمه رخ داده که آب سرچشمه های قطاری در حوزه آبریز استان گلستان به جای چشمه های قطری در حوزه آبریز شاهرود (سمنان) منتقل شده است.

وی اذعان داشت: طبق مصوبه باید آب 10 چشمه قطری منتقل می شد اما در حال حاضر با انتقال آب قطاری اراضی کشاورزی دهنه زرین گل و اراضی پایین دست دچار بحران و تنش آبی شده که تنها راه خروج از این امر، توقف طرح انقال آب از چشمه های زرین گل است.

حسینی تصریح کرد: تنش آبی امسال 4 هزار و 200 هکتار از اراضی شهرستان را با مشکل مواجه کرده و حدود 60 میلیارد تومان به اهالی خسارت وارد شده است.

حسینی تاکید کرد: در صورت ادامه روند موجود انتقال آب علاوه بر افزایش EC چشمه شور، 100 درصد اراضی کشاورزی روستای سیاه رودبار و 3 هزار هکتار اراضی غلات پایین دست و 1 هزار و 300 هکتار اراضی منطقه کتول و فندرسک خسارات جبران ناپذیر خواهند دید.

در ایستگاه سوم مشاهده شد حجم اعظم آب چشمه شاه پسند با لوله های قطور به سمت شاهرود منتقل شده و فقط مقدار کمی آب با یک لوله 2 اینچی در منطقه رها شده بود که اعضای ستاد مردمی دیگر تاب نیاورده و لب به سخن و درد دل باز کردند.

آن ها گفتند: آب شاه پسند برای آبیاری باغات و توسعه کشاورزی روستاهای ابر و شهرهای قلعه نو و بسطام می رود و این در حالیست که امسال خشکسالی و بی آبی خسارات میلیاردی به کشاورزان دهنه زرین گل، منطقه کتول و فندرسک وارد کرده است که هیات کارشناسی وزارت نیرو نیز انتقال آب چشمه شاه پسند از سال 73 تا کنون برای توسعه کشاورزی شاهرود را تائید کردند.

برای ادامه بازدید راه افتادیم و از مناطق بلند آرام و تیغ رعنا گذشتیم. در طول مسیر خطوط انتقال آب با لوله های قطور حدود 40 اینچی و مخازن بتنی کنترل آنتقال آب که تعدادشان از حدود 100 تا هم تجاوز می کرد، ریشه های بیرون زده از خاک درختان بلوط و سرخدار همانند خاری بود در چشم مهمترین ذخیرگاه سرخداری جهان و زیستگاه ارزشمند حیوانی که آرامش و زیبایی منطقه را هم تحت شعاع خود قرار داده بود.

در مسیر جاده ای حدود 5 کیلومتری به چشم می خورد که راهش از میان جنگل می گذشت که بنظر عمرش هم طولانی نبود، راننده ماشین که از اهالی بومی منطقه بود و گوسفندانش را سال ها در همان حوالی پرورش می داد، می گفت این جاده را برای انتقال آب سرچشمه ها احداث کرده اند و تا منطقه قربان تالار ادامه دارد.

مسیر بازدید از سرچشمه ها را با خودروی عضو شورای روستای زرین گل طی کردیم. آنقدر دلش جوش طبیعت و مشکلات مردم منطقه را می زد که منطقه ای نبود از آن عبور کنیم و راحت از کنار خرابی ها و خساراتش بگذرد. وی مدام از آسیب هایی که این روزها دارد جنگل های سبز هیرکانی و اهالی روستاهای بالادست را تهدید می کند، می گفت.

وقتی مهدی تخم افشان از ریزش خاک و سنگ، وقوع سیلاب در پی بارندگی های فصل پاییز و خسارت به روستاهای سیاه رودبار، زرین گل و شیرین آباد ، از بین رفتن زمین های کشاورزی و نابود شدن درختان صحبت می کرد، بیم و امید در تن صدایش موج می زد، بیم از تهدیدات محیطی که البته معتقد بود پاسخ سخت و خشن به بانیانش خواهد داد و امیدی که به نظر کارشناسان و مسئولان ذیربط برای حل مشکل بسته بود.

بعد از گذشت حدود 4 ساعت از بازدید میدانی، دیگر از زمزمه کارشناسان که شیب منطقه را 80 تا 70 درصد ارزیابی می کنند، هم می توان فهمید که آن ها نیز به این فاجعه زیست محیطی پی برده اند، فاجعه ای که بسیاری از اهالی بومی اعتقاد دارند خسارتش حتی بیشتر از جاده ابر است.

حالا دیگر نزدیک دره قربان تالار یکی از نقاط اصلی اجرای طرح انتقال رسیده بودیم که مقابلمان چند خودروی منابع طبیعی سبز شد که می خواستند از قربان تالار به سمت دره تیغ رعنا بروند و به دلیل عرض کم جاده امکان عبور از کنار هم نبود.

می خواستند بازدید را در همین نقطه خاتمه دهند که اعتراض ستاد مردمی بازگشت سرچشمه های اجازه این کار را نداد و مسیری که کارشناسان و یگان حفاظت منابع طبیعی شاهرود می گفتند کمتر از 150 متر است را پیاده رفتیم که البته طولش نزدیک به 1000 متر می رسید.

در قربان تالار بیل مکانیکی مربوط به عملیات اجرایی طرح انتقال سرچشمه های زرین گل بود که علیرغم پلمپ آن از سوی دادستان علی آباد کتول، باز شده بود و حتی بعضی های می گفتند تا همین دیروز هم کارگران مشغول کار بودند.

بحث چشمه ها با مسئولین و کارشناسان شاهرودی پی گرفته شد که اسدیان مشاور این طرح مدعی شد منطقه ای بنام قطری وجود ندارد و انتقال آب از 10 چشمه مطابق طرح انجام شده است و در پاسخ به این سوال که آیا طرح ارزیابی اثرات زیست محیطی را داراست یا خیر، سکوت کرد.

تلاش خبرنگاران هم برای یافتن این سوال از کارشناسان آب منطقه ای شاهرود و سمنان و مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری شاهرود بی پاسخ ماند.

البته مدیر امور منابع آب شهرستان علی آباد کتول در مقابل صحبت مشاور طرح ساکت نماند و گفت این منطقه و سرچشمه های آن اسم مشخص دارد در حال حاضر انتقال آب از سرچشمه های قطاری در حوزه آبخیز استان گلستان صورت گرفته و منطقه قطری در جوار امامزاده قطری نیز کاملا مشخص بوده که اگر برای مسئولان و مدیران ناشناخته است برای اهالی بومی کاملا شناخته شده است.

البته در لابلای صحبت ها زمزمه هایی هم شنیده می شود که طرح نیاز به انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی نداشته و بیان مسائل زیست محیطی مسائلی حاشیه ای و سیاسی است.

فرماندار شاهرود نیز در میان صحبت با کارشناسان وزارت نیرو گفت: هرچند آب شرب اولویت اول است اما اگر هیات کارشناسی به این نتیجه برسند که طرح انتقال آب از سرچشمه های زرین گل باید برای همیشه متوقف شود ما نیز می پذیریم.

سید محمدرضا هاشمی یادآور شد: به اعتقاد من باید نشست مشترکی با حضور کارشناسان، مدیران و مسئولان وزارت نیرو برگزار و تمامی مدارک و مستندات ارائه شده و سپس نسبت به ادامه یا توقف این پروژه تصمیم گیری شود.

گفته می شود از قربان تالار تا چشمه شور در دره سرخه هلم دوم که آخرین نقطه انتقال و پایان پروژه است کمتر از 1500 متر لوله گذاری لازم است اما اعضای ستاد مردمی بازگشت سرچشمه های زرین گل معتقد هستند این طرح تا چشمه های 7 قطار ادامه می یابد.

وقتی به آخرین ایستگاه مورد بازدید هیئت کارشناسی وزارت نیرو در چشمه مرده شور و منطقه رشیدان در همسایگی آن رسیدیم که روز هم داشت به سیاهی می رفت، آنجا بیش از 30 حلقه چاه با عمق حدوداً 12 متری به صورت قنات حفر شده بود که آب آن ها بطور زیر زمینی به هم متصل شده بود، که ناراحتی مسئولان علی آبادکتول و اعضای ستاد مردمی را به شدت بر انگیخته بود چرا که حجم زیادی از آب در آنجا جمع آوری شده و حتی برای درختان هم چیزی نمانده بود.

با توجه به اینکه طرح توقف طرح تا اطلاع ثانوی اعلام شده بود، وقتی به دره مرد شور رسیدیم که کارگران افغانی مشغول به کار در منطقه به سمت منطقه رشیدان هدایت شده بودند که البته با تیز بینی ستاد مردمی این مساله از چشم تیم هیات کارشناسی وزارت نیرو مخفی نماند.

حسین ابوتراب مدیر دفتر بررسي هاي فني شركت مهندسي آب و فاضلاب کشور در پایان این بازدید یک روزه در پاسخ به خبرنگاران مبنی بر چگونگی جمع بندی نتایج این بازدید گفت: این طرح در حال حاضر با دستور ویژه وزیر نیرو متوقف و در این بازدید نیز مسیر اجرای طرح و جزییات آن از نزدیک مشاهده شده است که به زودی جلسه جمع بندی و ارزیابی تشکیل و در خصوص ادامه یا توقف آن اعلام نظر خواهد شد.

وی با بیان اینکه طرح انتقال آب از سرچشمه های زرین گل به شاهرود از سال 72 و یا 73 آغاز شده، گفت: در خصوص اینکه این پروژه ارزیابی اثرات زیست محیطی دارد یا خیر بی اطلاع هستیم و باید برای اعلام نظر ابتدا به اسناد و مدارک مراجعه کنیم.

انتهای پیام/