سفارش قبای قدرت یا خدمتگزاری؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی زرین نامه؛ حکایت این دوخت و دوزها، داستان دوختن قبا بر تن کسانی است که برای تصاحب کرسی قدرت در گلستان بدجوری دورخیز کرده‎اند.

طعم قدرت هرچه باشد برای خیلی‎ها شیرین است، هر چند امام علی (ع) دنیا را با تمام زرق‌ و برق‌ها آن را از آب بینی یک بز بی‌ارزش‌تر می‎داند اما در این زمانه خیلی‎ها هستند که دلشان برای رسیدن به قدرت‌های دنیوی بدجوری می‎زند.

لابی‌های متعدد نیروها و گروه‌های سیاسی در گلستان

در این ایام و با آمدن استاندار جدید در عرصه مدیریت ارشد استان، لابی‎های زیادی به جریان افتاده، برخی لیست می‎گیرند، عده‎ای لیست می‎دهند، ملاقات‎های حضوری با استاندار جدید هم که این روزها گرم گرم است تعجب نکنید، حکایت این روزهای گلستان داستان قدرت است و دوستداران این منصب بی‎وفا.

حکایت کسب قدرت و به قول برخی دوستان فرصتی برای خدمتگزاری، در گلستان همچنان ادامه دارد و لابد برخی از این خدمتگزاران برای دستیابی به این فرصت ارزشمند یعنی خدمت در لوای مدیریت، تلاش را از حد گذرانده‎اند.

از دیدارهای حضوری گرفته تا تماس‌هایی برای سفارش این و آن، تا شاید همای سعادت به بامشان بنشیند و در نظر صاحبقران قدرت بگنجند.

پست مدیریتی متاع نیست

در اسلام و سیره ائمه در زمینه انتصاب افراد به عنوان مدیر، مباحث بسیار جامعی مطرح شده که بهتر است به گوشه‎ای از این احادیث پرمغز بپردازیم، باشد که این مطالب، حداقل موجب شود که این‎قدر برخی به این پست‌ها به دیده متاع دنیوی ننگرند و بدانند مسئولیت و مدیریت بار سنگینی است و تنها این ردا، ردای دنیایی نیست بلکه جوانب اخروی و دنیوی بسیاری در آن نهفته است.

ابتدا باید بدانیم در چه صورتی ما حق داریم دنبال پست و مقام باشیم، و آیا اگر در این مسیر این توانایی در ما نباشد اما آن را طلب کنیم کار پسندیده‎ای است، آنچه از احادیث و روایات استنباط می‎شود، موید آن است که در اسلام و در سیره نبوی و ائمه معصوم ریاست طلبی مذموم است.

هر که ناحق به دنبال ریاست باشد اطاعت از او حرام است

رسول خدا (ص) نقل در این زمینه فرموده است: نخستین چیزی که موجب عصیان پروردگار گردید، 6 گناه بود: دنیا طلبی، ریاست‎طلبی، شکم‎پرستی، شهوت‎پرستی، علاقه به خواب و راحت‎طلبی.

و از قول امام علی (ع) در صفحه 321 کتاب تحف العقول، چنین آمده است: هر که ناحق به دنبال ریاست باشد، اطاعت از او حرام است.

در روایات دیگری نیز از ائمه معصوم (ع) نیز ریاست طلبی نکوهش شده است، چنانچه در حدیثی دیگر در صفحه 42، جلد چهاردهم بحارالأنوار آمده است، امام صادق (ع) فرمود: از ریاست‎طلبی دوری کن که هر که آن را طلب کند، نابود می‎شود و امام رضا (ع) نیز فرمود: زیانی که دو گرگ گرسنه به گله گوسفندی بی‎چوپان می‌زنند از زیان ریاست‎طلبی در دین مسلمانان بیشتر نیست.

نکوهش قدرت‎طلبی در نظر اهل بیت (ع)

این احادیث گویا، تنها دربرگیرنده بخشی از نظرات اهل بیت در زمینه ریاست‎طلبی است و نشان می‎دهد که ورود به این عرصه تا چه میزان حساس و ظریف است، چنانچه رسول خدا (ص) می‎فرماید: هر که ولایت و مسئولیت کاری از امور مسلمانان به او واگذار شود، روز قیامت او را در حالی که دستان او را به گردنش بسته‎اند می‎آورند و چیزی جز عدالت او را از غل و زنجیر آزاد نمی‎سازد.

با این تعاریف حال از قول علی (ع) ویژگی‎های یک مدیر را ذکر می‎کنیم که در آن معیارهای تخصصی و معیارهای ارزشی به نوبه خود دارای اهمیت است.

طبق نظر حضرت علی (ع) خصوصیات و معیارهای تخصصی یک مدیر باید مبتنی بر خصوصیاتی چون، علم و دانش، تجربه کاری، حسن تدبیر، سعه صدر، شایستگی و کفایت، نظم و انضباط، حسن سابقه، داشتن پشتکار و دوری از تنبلی، تندذهنی و داشتن حافظه قوی، پاکی و صلاحیت خانوادگی باشد.

همچنین بر اساس روایت ارزشمند از امام اول شیعیان، داشتن قدرت تشخیص و تجزیه و تحلیل، آینده‎نگری، بلندهمتی، قدرت و توانایی، استقامت در برابر مشکلات و قاطعیت و شجاعت از دیگر خصوصیات تخصصی یک مدیر محسوب می‎شود.

در زمینه معیارهای ارزشی نیز امام علی (ع) به صفاتی چون سخاوت، وفاداری، تواضع و فروتنی، عدالت و انصاف، تسلط بر خشم، گشاده رویی، امت‎داری، رفق و مدارا، میانه روی در درشتی و نرمی و توجه به کارکنان و صبر و بردباری تاکید می‎کند.

بر اساس روایت‌های متعدد از امام علی (ع) و خطابه‎های وی در نهج‎‎البلاغه وی صفات دیگر ارزشی چون، طرد سخن‎چین و چاپلوس، خوش‌بینی نسبت به دیگران، عیب‌پوشی و پرهیز از عیب جویی، پرهیز از غرور و تکبر، گذشت و پوزش‎پذیری، وفای ‎‎به ‎‎عهد، جاذبه و دافعه، صداقت، اعتماد به نفس، مشورت کردن، احتیاط و دقت در قضاوت، تقوی، توانایی در کنترل نفس، توکل بر خدا، قیام به وظیفه، حق‎گرایی، خیرخواهی، اهمیت دادن به نماز، یاور ظالمان نبودن، امتیاز ندادن به خویشان و اطرافیان، عدم همکاری در اعمال خلاف و پرهیز از سوء ‎استفاده از مقام برای مدیران را لازم شمرده است.

جویندگان قدرت مواظب باشند از زیانکاران نباشند

در حدیثی از امام اول شیعیان در صفحه 345 غرر‌الحکم آمده است: هرگاه آدم‎های پست و کم‎تجربه دولت‎ها را به دست گیرند، نشان انحلال و شکست آن دولت‌ها خواهد بود.

این احادیث و احادیثی دیگر از ائمه معصوم (ع) موید آن است که انتخاب مسئولان به عنوان حق‎الناس بسیار حساس است و باید در انتخاب آنان دقت وافی را به عمل آورد.

این مباحث دینی و اسلامی ذکر شد تا کسانی که این روزها در مسیر پذیرفتن مسئولیت هستند، با مروری بر توانایی‎های خود به دنبال خدمت به مردم در مناصب مدیریتی باشند و تلاش کنند در این مسیر به هیچ‎وجه کاری نکنند که از زیانکاران باشند.

همچنین حاکمان نیز در انتصاب خود با توجه به داشته‎های خود و افراد با تجربه در عرصه مدیریتی، در انتخاب خود تنها خداوند بزرگ و خیر جامعه اسلامی را مدنظر قرار دهند./فارس