زرین نامه: امروزه با سرعت گرفتن حركت به سمت جامعه دانشي، اهميت اطلاعات و دانش بيش از پيش آشكار شده است. ظهور پسوند دانش براي مفاهيمي مانند جامعه، اقتصاد، توسعه و نظاير آن به خوبي نشان دهنده اين است كه امروزه دانش و دانايي نقش اساسي در جامعه دارد.يكي از مهم ترين قشر از متخصصان كه نقش تعيين كننده اي در جوامع دانشي ايفا مي كنند، متخصصان اطلاعات و دانش شناسان هستند.
اين متخصصان با مطالعه ماهيت اطلاعات و دانش و تدوين مكانيزم هايي براي گردآوري، سازماندهي، اشاعه و مديريت آن زمينه را براي پويايي جريان دانش در جامعه (اعم از سازمان ها و كل جامعه) فراهم مي سازند.
از اين رو رشته علم اطلاعات و دانش شناسی به عنوان رشته اي كه ماهيت و كاربردهاي اطلاعات را مطالعه مي كند يكي از مهم ترين رشته هاي دانشگاهي به حساب مي آيد.
اين رشته طيف وسيعي از زمينه هاي مطالعاتي را در بر مي گيرد كه به مرور زمان از زمان تاسيس اولين دانشكده كتابداري در سال 1887 در ايالات متحده آمريكا تا كنون در پاسخ به نيازهاي اطلاعاتي و دانشي جامعه شكل گرفته است.
از جمله آنها مي توان به مديريت اطلاعات، مديريت دانش، مطالعات استنادي و علم سنجي، نظام هاي اطلاعاتي، مديريت كتابخانه ها، نيازهاي اطلاعاتي، سواد اطلاعاتي، دانشنامه نگاري، نسخ خطي، مديريت آرشيو و نظاير آن اشاره كرد.این رشته در دانشگاه هاي معتبر ايران از جمله تهران و تبريز در اوايل دهه 1340 راه اندازی شد.
هدف:
فراهم آوردن بستر مناسب جهت آموزش و تربیت متخصصان مورد نیاز برای اشتغال در کتابخانه ها و مراکز اطلاع‌رسانی مباحث آموزشی:
دانشجویان این گروه با مباحث مختلفی چون خدمات فنی (مجموعه سازی، سازمان دهی و آماده سازی منابع اطلاعاتی)، خدمات عمومی (خدمات مرجع و امانت)، سامانه آگاهیرسانی جاری، اشاعه اطلاعات گزیده و خدمات اطلاع رسانی مبتنی بر فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی.
زمینه های پژوهشی:
رفتار اطلاع یابی و بررسی نیازهای اطلاعاتی، کتاب سنجی، علم سنجی، وب سنجی، اطلاع سنجی، مدیریت اطلاعات و سایر حوزههای پژوهشی
دانش آموختگان: فارغ التحصیلان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی پس از پایان تحصیلات توانایی لازم در فراهم آوری، ذخیره سازی، سازماندهی و اشاعه ی منابع اطلاعاتی و مهارت های ویژه ی کتابداری و اطلاع‌رسانی و مدیریت نهادهای مطالعاتی را به دست میآورند.
مشاغل وحوزه فعالیت های فارغ التحصیلان:
گسترش و تنوع حوزه های کاری و تحقیقاتی در این رشته مدیون ظهور و حضور رایانه در دنیای ارتباطات و کتابخانه ها می باشد. متخصص کتابداری و اطلاع رسانی با کسب توانمندی های عصر اطلاعات ، دنیای دانش را در سیتره خود قرار می دهد و آن را مدیریت می کند.
فارغ التحصیلان این رشته علاوه بر کتابخانه های آموزشی ، عمومی، دانشگاهی و تخصصی در مراکز پژوهشی وسازمان های دولتی و غیر دولتی، مراکز آرشیو و اطلاع رسانی (اعم از آرشیو فیلم، عکس ، نقشه،پوستر، اسلاید ، ویدیو ، نوار صدا ، صفحه واسناد و مدارک و… )، مراکز اسناد و مدارک و موزه ها می توانند در حوزه اطلاع رسانی، طراحی وب سایتها و وبلاگ ها مشغول به کار شوند.
توانایی‌های‌لازم:
رشته کتابداری با دانش‌اندوزی سر و کار دارد. بنابراین هر فردی که دامنه مطالعات و تتبعات او گسترده‌تر باشد، قابلیت پیشرفت بیشتری در این رشته دارد. زیرا قناعت به دانسته‌های موجود و خود را بی‌نیاز از ارتقاء و بهبود دانش و معرفت دانستن، آفتی خطرزا برای این رشته است. فراگیری آهسته و پیوسته و شکیبایی و بردباری در برخورد با اطرافیان و پرسش کنندگان نیز دو ویژگی عمده‌ای است که دانشجویان این رشته باید در خود بپرورانند.
اصرار بر تحمیل نظرات خود به دیگران و خودداری از شنیدن و تحلیل کردن آراء آنان، کتابدار را به تدریج در چارچوب بسته و بدون روزنه‌ای محبوس می‌کند و سبب می‌شود که نه دیگران تاب تحمل او را داشته باشند و نه او بتواند دیگران را تحمل کند. (رشته علم اطلاعات از هر تمام گروه آزمایشی دانشجو می‌پذیرد.
موقعیت‌شغلی‌درایران:
با توجه به پیشرفت سریع جوامع انسانی و افزایش میزان انتشارات در زمینه‌های مختلف دانش بشری، ایجاد و گسترش کتابخانه‌ها امری الزامی است. از این رو علم اطلاعات و دانش شناسی یکی از رشته‌هایی است که چشم‌انداز فرصت‌های شغلی آن بسیار روشن است.
کتابخانه‌های عمومی در سراسر کشور و کتابخانه‌های مدارس در مقاطع مختلف هنوز چشم به راه کتابدارانی هستند که دوره‌های دانشگاهی را طی کرده باشند. کتابخانه‌های دانشگاهی و تخصصی و مراکز اطلاع‌رسانی نیز هنوز آماده پذیرش فارغ‌التحصیلان این رشته هستند.
البته باید به این نکته نیز توجه داشت که مراکز و کتابخانه‌هایی که در صدد استخدام فارغ‌التحصیلان هستند، افراد شایسته‌تر را ترجیح می‌دهند و این بر دانشجویان است که از آغاز ورود به رشته به خودسازی و گسترش دانش و عمق بخشیدن به مهارت‌های خود بپردازند و از این طریق چشم‌انداز شغلی خود را پیشاپیش ترسیم نمایند.
شرایط ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر و رشته های موجود برای ادامه تحصیل:
در حال حاضر در دو گرایش پزشکی وغیر پزشکی در دانشگاههای ایران تدریس می شود.گرایش پزشکی در دانشگاههای علوم پزشکی و گرایش غیر پزشکی در دانشگاه های سراسری، آزاد اسلامی و پیام نور به صورت علمی و با گرایش های مختلف از جمله مطالعات آرشیوی، اطلاع رسانی، کتابخانه های دانشگاهی و …تدریس می شود. همچنین امکان ادامه تحصیل در این رشته در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا در دانشگاههای ایران و خارج از کشوروجود دارد.
طاهره خیر آبادی رییس کتابخانه های عمومی شهرستان علی ابادکتول
.jpg)
.jpg)
ارسال دیدگاه