بزرگ‌ترین اتفاق فرهنگی کشور زیر سایهٔ مشکلات
زرین نامه: نادر قدیانی»؛ رئیس اتحادیهٔ ناشران و کتابفروشان تهران که معمولآ با احتیاط و محافظه کارانه صحبت می‌کند،گفته است: «نمایشگاه امسال با اُفت ۲۰ تا ۳۰ درصدی بازدیدکننده همراه بوده و به همین میزان هم فروش آن کم شده است.»
به گزارش زرین نامه؛ بدون شک بزرگ‌ترین اتفاق در عرصهٔ فرهنگی کشور، برپایی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران است. مجموعه نکاتی مثل تعداد شرکت کنندگان و میزان ارائهٔ آثار، تعداد مخاطبان و در نهایت میزان فروش و حجم نقدینگی جابجا شده در مدت برپایی، این رویداد بزرگ فرهنگی کشور را یک سر و گردن بالا‌تر از تمام جریانات فرهنگی دیگر قرار داده است.
به گزارش افکارنیوز ، شرایط فروش ناشران در بیست و پنج دورهٔ قبلی این نمایشگاه، با کمی افت و خیز معمولآ در حدی بوده که به گفتهٔ خود آن‌ها بیلان فعالیت‌های اقصادی یک سالشان را با کمک نقدینگی حاصل از آن، تعدیل می‌کردند و راه را برای سال پیش رو هموار‌تر می‌دیدند.
تصاویری که تا امروز از بیست و ششمین دورهٔ نمایشگاه دیده شده، حکایت از حضور پراکنده خریداران در مصلای تهران دارد.
این مسئله جای هیچ انکاری را باقی نگذاشته، اما در نهایت توجیهاتی مثل قرارگیری بخش ناشران بین المللی در بیرون از مجموعه مصلا را به عنوان دلیل از سوی وزیر فرهگ و ارشاد اسلامی در پی داشته است. با اینحال، گفته‌های ناشران تا اینجای کار هم تأیید کنندهٔ کاهش استقبال و در پی آن کاهش فروش است. حتی «نادر قدیانی»؛ رئیس اتحادیهٔ ناشران و کتابفروشان تهران که معمولآ با احتیاط و محافظه کارانه صحبت می‌کند، دربارهٔ میزان استقبال و فروش دورهٔ بیست و ششم نمایشگاه کتاب تهران گفته است: «نمایشگاه امسال با اُفت ۲۰ تا ۳۰ درصدی بازدیدکننده همراه بوده و به همین میزان هم فروش آن کم شده است.»
افزایش قیمت کتاب در کنار کاهش قدرت خرید
از حدود یک سال پیش، قیمت کاغذ تحریر سیر صعودی خود را آغاز کرد و قیمت آن در این مدت از هر بند ۳۰ هزار تومان به حدود ۹۰ هزار تومان رسید. در کنار این اتفاق، افزایش سایر ملزومات انتشار کتاب از جمله هزینه‌های چاپ و صحافی و جابجایی و... در نهایت کاهش تیراژ و افزایش حتی ۳ برابری قیمت کتاب‌ها را در پی داشت. همین مشکل به صورت جدی‌تر برای کتاب‌های بخش بین‌الملل وجود دارد؛ افزایش ۳ برابری قیمت ارز تأثیر مستقیم و بسیار زیادی بر قیمت آثار خارجی گذاشته است. از سوی دیگر تورم و مشکلات اقتصادی یک سال اخیر، کاهش قدرت خرید و کوچک‌تر شدن سبد خرید خانوار را در به ارمغان آورده و مسلمآ در چنین وضعیتی، کالاهای فرهنگی از جمله کتاب، وارد دایرهٔ کالاهای تجملی و لوکس می‌شوند و خرید آن‌ها بیش از پیش محدود خواهد شد.
بدهی ۱۰ میلیون دلاری و حضور کمرنگ ناشران خارجی
وزارت ارشاد از دوره‌های بیست و چهارم و بیست و پنجم، ۱۰ میلیون دلار به ناشران خارجی بدهکار است. این میزان بدهی باعث حضور کمرنگ ناشران خارجی در دورهٔ اخیر شده است. بسیاری از کتاب‌های موجود در بخش بین الملل، کتاب‌هایی است که توسط توزیع کننده‌های ناشران خارجی عرضه شده، نه خود ناشران.
حذف بن‌کارت بخش بین‌الملل نمایشگاه کتاب
یکی از مهم‌ترین مشوق‌های خرید کتاب از نمایشگاه، ارائهٔ بن‌های خرید کتاب به مخاطبان بود. در این دوره با حذف بن‌کارت‌های بخش بین‌الملل، سازمان‌ها و نهاد‌ها تنها می‌توانند از طریق ثبت سفارش اقدام به خرید کتاب کنند و قرار است یارانهٔ مربوطه مستقیماً به حساب ناشران واریز شود.
انتخابات ریاست جمهوری و جلو افتادن امتحانات
شاید این تنها دلیل خوشبینانه‌ای باشد که برای کاهش استقبال و فروش بتوان ذکر کرد؛ حضور کمتر دانش آموزان و دانشجویان در نمایشگاه در سالی که انتخابات ریاست جمهوری امتحانات پایان ترم را کمی جلو‌تر کشیده است.
فقر محتوا در بازار راکد کتاب
در چند سال اخیر بازار کتاب چه در نمایشگاه و چه خارج از آن چیز چندان جدیدی برای مخاطبان ندارد. در ۸ سال اخیر آثار تألیفی و ترجمه‌ای زیادی با دلایلی عجیب امکان انتشار نیافته‌اند. بسیاری از کتاب‌ها هم برای انتشار، تغییرات و حذفیاتی را بر خود دیده‌اند که در عمل اعتماد مخاطبان را تا حد زیادی از آثار منتشر شده گرفته است. بسیاری از نویسندگان و مترجمان جوان، از اعمال ممیزی بر لغات و کلماتی چون: رقص، عرق(حتی عرق بدن)، گیلاس(میوه)، دختر زیبا، چشم‌های جذاب و... خبر داده‌اند. در یکی از موارد حتی انتشار کتابی از «هرمان هسه» که در مزمت شراب و شرابخواری است، تنها مشروط به جایگزینی کلمهٔ شراب با قهوه و میکده با قهوه‌خانه اعلام شد. این شکل از ممیزی، در بخش محتوایی شکل شدیدتری دارد و عملآ بسیاری از مسائل پیش و پا افتاده هم امکان مطرح شدن را ندارند. این جریان، نوعی از خودسانسوری را برای خالقان آثار در کشور پدید آورده که منجر به کاهش میزان نوآوری در ادبیات داستانی شده است. دایره این حذفیات حتی به آثار کلاسیک هم کشیده شده است.
«مصطفی رحماندوست» دو سال پیش از سانسور کتاب «مثنوی معنوی» و «خسرو و شیرین» و چند کتاب دیگر خبر داده و افزوده بود: «خیلی کتاب‌ها هست که قرن‌هاست داریم آن‌ها را می‌خوانیم، ولی وزارت ارشاد آن‌ها را سانسور کرده است.»
از سوی دیگر تعلیق و عدم حضور بعضی از ناشران قدیمی و مطرح در نمایشگاه کتاب تهران، به این فقر محتوایی دامن زده است.
.jpg)
ارسال دیدگاه