بازخوانی گزیده نوحه‌های قدیم در "ماه نی"

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی زرین نامه؛ این آلبوم که با آهنگسازی و تنظیم سیدحمیدرضا صدری و خوانندگی امیرحسین مدرس روانه بازار موسیقی شده در برگیرنده بازسازی نغمات و نوحه‌های قدیمی است که در فضای موسیقی الکترونیک برای علاقه‌مندان ارائه شده است.

"شیعتی"، "باغ و بهار"، "شام هجران"، "در انتظار"، "وداع"، "جام باقی"، " همه جا کربلاست"، "شب وصل"، "ماه نی"، "گل یاسمن"، "قبله عشق" و "کتیبه" ۱۲ قطعه‌ای هستند که در این آلبوم منتشر شده است.

امیر حسین مدرس در توضیحات آلبوم "ماه نی" خاطر نشان کرده است: برپایی و نشر آیین‌های سوگواری حضرت سیدالشهدا نشان افتخاری است که بر سینه شاعران، گویندگان و خوانندگان این آستان می‌درخشد. یلان نام‌آوری چونان فرزدق، کمیت، دعبل، اسماعیل حمیری و مهدی الجواهری در ادبیات عرب، سیف فرقانی، محتشم کاشانی، وصال شیرازی، میرزا حسن صفی، صغیر اصفهانی، عمان سامانی و ده‌ها سراینده دیگر در ادب پارسی، شهر بند این سلسله الذهب بوده و هستند. در این میانه نوحه خوانان را منزلتی دیگر است. نامدارانی چون حاج مرزوق حائری، حاج اکبر ناظم، حاج حسن ناظم، حاج شاه حسین بهاری، سید عباس زریباف و شماری دیگر از صاحبدلان خوش آوا در دهه‌های اخیر از این زمره‌اند.

از دیوارهای سیاه‌پوش تکیه دولت و دیگر تکایا گرفته تا طاق ضربی‌های تیمچه حاجب الدوله در بازار تهران، و گوش جان پیران روشن ضمیر هیات‌ها پر از نفس و گلبانگ عاشقانه اینان است. نوحه‌خوانانی که اغلب نوحه‌سرا نیز بودند و در انتخاب واژگان، عبارات، ترکیبات و نیز ساخت ملودی نوحه ها، نخست به شان ممدوح توجه می کردند و سپس از روی معرفت، سوز، حماسه، غربت، مظلومیت و اشک را به آن می آویختند.

نوحه در لغت به معنای زاری کردن، ضجه زدن و بلند گریستن است اما در اصطلاح امروزین در حقیقت تصنیفی است که اشعار آن مضمون مذهبی و جنبه دینی دارد و برای سینه‌زنی مراسم عزاداری ساخته می شود. نوحه متشکل از سه بخش شعر، آهنگ و ریتم است و هماهنگی بین این سه بخش اهمیت بسیاری دارد. مثلا شعری حماسی که با موضوع نبرد در میدان کارزار سروده شده، باید با آهنگی یا سبکی که گویا و دارای این حالت است خوانده شود و نیز وزن و ریتم آن متناسب با حالت آهنگ و شعر باشد. البته نوحه‌ها معمولا از سه تا شش بند تشکیل می شوند که هرکدام از ابتدا تا پایان آهنگ ثابتی دارند.

مجموعه "ماه نی" بازخوانی گزیده‌ای از گنج‌خانه پربرکت نوحه‌های قدیم و جدید است. نوحه هایی که بعضا پیشینه ای هشتادساله دارند و برخی دیگر در همین سال های نزدیک ساخته شده اند. برخی از نوحه هایی که از روزگار پیشین به یادگار مانده، صرف نظر از قداستشان به لحاظ موسیقایی نیز در زمره شاهکارهای موسیقی ایرانی است تا آنجا که بسیاری از موسیقیدانان و آهنگسازان در آثارشان از این نغمات استفاده کرده اند.

بی گمان موسیقی ایرانی مرهون چنین نغمات و الحانی است چراکه از دوران صفویه هنگامی که موسیقی‌دانان مورد بی مهری و محدودیت قرار گرفتند با رواج تعزیه خوانی، حاملان ردیف های موسیقی ایرانی، روضه خوانان و تعزیه‌گردانان شدند.

این آلبوم محرم سال ۸۵ توسط مرکز موسیقی حوزه هنری منتشر شد./مهر