چرا هیچگاه در ایران کالایی ارزان نمی شود؟

تا حالا چی در ایران ارزون شده؟ اگر قرار بود ارزون بشه که گرون نمی‌شد؟ این ها جملاتی هستند که ما ایرانی ها به خوبی با آن آشناییم و آن ها را درک می کنیم. اما چرا هیچگاه در ایران کالایی ارزان نمی شود؟

به گزارش زرین نامه؛ اینها نشان از پدیده و مدل رفتاری مردمی به نام چسبندگی قیمت به سمت بالا حکایت دارد. در این حالت وقتی کالا یا خدماتی به هر دلیل گران شد مردم از ترس گران تر شدن آن برای خریدش هجوم می‌برند و باعث کمبود و گرانی بیشتر آن می‌شوند دوم اگر عوامل گرانی آن خدمت یا کالا هم رفع شد بازار در برابر ارزان شدنش مقاومت می‌کند !

در طی ماه‌ها و هفته هایی که قیمت دلار بالا می‌رفت، قیمت کالاهای مصرفی روزانه تغییر می‌کرد و براساس قیمت لحظه ای دلار فروشندگان قیمت‌ها را افزایش می‌دادند و اینکه شما اینها را با چه قیمتی وارد کرده‌ای که الان اینقدر می فروشی یا مثلا این کالا ساخت داخل است هم اصولا جوابی نداشت.

به طور معمول در بازارهای رقابتی افزایش قیمت باعث کاهش تقاضا می‌شود و یا اگر عوامل گرانی تولید آن خدمت یا کالا رفع یا تعدیل شد قیمتش کاهش می‌یابد. نمونه این مسئله در عربستان اتفاق افتاد. وقتی که گوشت مرغ در عربستان تا حدود ۴۰ درصد گران شد، با تحریم مردم عربستان دولت وارد عمل شد و قیمت ها را کاهش داد. عکس العمل مردم عربستان تحریم خرید گوشت مرغ با شعار «نخریم نخریم تا بگندد» بود. دولت عربستان برای حمایت از تولید کننده‌های مرغ عربستان وارد عمل شده زیرا با تحریم خود خواسته مردم این واحدها ورشکست می‌شدند.

در اقتصادی مانند ایران، ارزش اسمی پول رسمی کشور با ارزش واقعی آن فرق می‌کند که دلیلش دستکاری های دستوری یا سیاسی دولت هاست. یا بی جهت بالاست یا وقتی شروع به کاهش می‌کند مردم دیگر اعتمادی آن ندارند.

افزایش خرید در زمان گرانی عادت بسیار مخربی است که ایرانیان دارند شاید مردم و مسئولان نمی دانند چگونه به گرانی دامن می‌زنند.

نمونه اش همین چند وقت پیش که معاون وزیر از مصوبه ای در دولت خبر داد و گفت که دیگرارز مرجع به واردات کالاهای اساسی اختصاص نمی‌دهند. کمی بعد قیمت گوشت و روغن افزایش زیادی پیدا کرد و مردم برای خرید آن هجوم بردند کمی بعد نیز گفتند که خبر اشتباه بوده است.

اما چه اتفاقی می افتد؟ عدم اختصاص ارز مرجع به کالاهای اساسی، تقاضای ارز را در بازار غیر رسمی و در نتیجه قیمت ارز را بالا می‌برد. تا قبل از انتخابات بازار ارز در انتظار اعلام نتایج در ثبات نسبی به سر می برد و برای پایین نگه داشتن تقاضای ارز در همین مدت خبر پخش و سریع تکذیب شد تا قیمت ارز نوسان زیادی نکند.

از سوی دیگر نیز قرار است به خاطر تحریم مقدار زیادی دارو و غذا به صورت تهاتری وارد شود. اصولا ارزی وارد و بعد تخصیص داده نمی‌شود که بوسیله آن نیازهای ریالی دولت حاصل از فروش ارز تامین شود بنابراین این بار از پدیده چسبندگی قیمت برای افزایش قیمت کالا و کسب درآمد مورد نیاز ریالی استفاده می‌شود.

با پخش این خبر قیمت کالایی که قبلا با ارز ۱۲۲۶ تومانی وارد شده است بالا رفت و کلی هم سود نصیب دلال و مباشرین وزارت بازرگانی می‌کنند، و سپس با تکذیب آن جلوی هجوم به بازار ارز و افزایش قیمت آن را می‌گیرند ولی پدیده چسبندگی نمی‌گذارد قیمت ها کاهش چشمگیری پیدا کند بنابراین مواد غذایی تهاتری هم با قیمت جدید فروخته خواهد شد.

حالا نیز بعد از تکذیب ها و تاییدها، دولت احمدی‌ نژاد در روزهای پایانی فعالیت خود با صدور بخشنامه‌ای رسماَ از ارز مرجع فاصله گرفت. بدین ترتیب بهای ارز بر مبنای "نظام شناور" تعیین می‌شود که به گفته کارشناسان افزایش قیمت کالاهای اساسی و دارو در پی خواهد داشت.
دولت در بخشنامه‌ای جدید اعلام کرد که از این پس ارز مرجع به کالاهای اساسی و دارو تعلق نخواهد گرفت و بدین ترتیب بهای ارز همان قیمتی خواهد بود که در لایحه بودجه سال ۹۲ منظور شده است. / افکارنیوز