توفیقی در حفظ دانشگاه از سیاست‌زدگی توفیق دارد؟

به گزارش زرین نامه: در شرایط کنونی که دستیابی به قله‌های برتری در حوزه‌های راهبردی اقتصادی، سیاسی و بین‌المللی کشور وابسته به رشد علمی و فناورانه‌مان است، اظهارات روز گذشته جعفر توفیقی، سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را می‌توان به فال نیک گرفت که گفت: «در دانشگاه از کارهای سیاسی دانشجویان تا جایی که به منافع علمی کشور لطمه‌ای وارد نکند، استقبال می‌کنم و دانشگاه جای کارهای سیاسی افراطی نیست و باید از چندقطبی شدن دانشگاه پرهیز کرد.»

وقتی تأکید جامعه در سطوح مختلف بر پیشرفت علم و فناورانه کشور قرار گرفته است، یعنی به این باور رسیده‌ایم که باید ظرفیت‌های ملی خود را در این زمینه متمرکز کنیم و اگر تنها دستیابی به همین باور را دستاورد سال‌های گذشته آموزش عالی و بخش توسعه علم و فناوری کشور بدانیم، ضروری است که برای صیانت از آن برنامه‌ریزی کنیم. وقتی مردم کوچه و بازار حاضرند برخی فشارهای اقتصادی و زندگی را برای تأمین زیرساخت‌های سخت و نرم‌افزاری گسترش علم و فناوری متحمل شوند یعنی برگ برنده بازی دست دانشمندان و دانشگاهیان کشور است. بنابراین طبیعی است که در قبال این از خود گذشتگی از فرزندان دانشگاهی خود توقع داشته باشند به جای حباب بازی با خط فکری جریان‌های مختلف سیاسی، با تولید علم و فناوری و دستیابی به قدرت برتر علمی در جهان، اقتصاد و معیشت آنها را از وابستگی به نفت برهانند.

امروز باور رسیدن به جایگاه برتر در حوزه علم و فناوری لااقل در میان عامه مردم و دانشگاهیان کشورمان وجود دارد، بنابراین باید مدیریت آموزش عالی به گونه‌ای باشد که عده‌ای حداقلی بدون داشتن درک درستی از پیشرفت علمی و فناورانه کشور یا با داشتن مقاصد شخصی و حزبی با تحرکات خود، نتوانند فضای دانشگاه‌ها را متأثر کنند. در این زمینه باید مراقبت کرد که راه رفته در تولید علم و دستیابی به فناوری‌های روز دنیا را باز نگردیم یا متوقف نشویم.

همانطور که سرپرست جدید وزارت علوم گفته دانشگاه باید از دو مورد به شدت دور باشد؛ یکی مدیریت سیاسی و دیگری افراطی‌گری سیاسی. ممکن است رویکرد سرپرست محترم بر این قرار گرفته باشد که وزارت علوم را فراجناحی اداره کند اما وقتی خود او روز گذشته اذعان می‌کند که شخصاً گرایش سیاسی خاص دارد، آیا تضمینی وجود دارد که این مدیر اصلاح‌طلب، اجازه دخیل شدن دیدگاه‌های سیاسی خود را به مدیریتش ندهد؟ با وجود این، باید بپذیریم که هنوز این نگرانی‌های در افتادن دانشگاه‌ها به مسیر افراطی‌گری سیاسی وجود دارد. آنچنان که جریان‌های تندروی اصلاح‌طلب در برخی موارد نقیض آن را در فضاهای علمی و آموزشی به نمایش گذاشته‌اند.

بر این اساس به نظر می‌رسد بهتر بود مدیریت جدید وزارت علوم برای جلوگیری از انحراف هدف و نقض غرض دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، برنامه‌ای ولو شفاهی ارائه می‌کرد. در این زمینه هدایت انرژی‌ها و ظرفیت‌های عدالتخواه دانشجویی در مسیرهای متقن و معقول می‌تواند تأثیر به سزایی در آرام نگهداشتن فضای دانشگاه‌ها طبق برنامه سرپرست جدید وزارت علوم داشته باشد. ضمن اینکه برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی که از نظر سرپرست جدید دور نمانده‌اند، جای خوشحالی دارد و به نظر می‌رسد می‌توان جایگزین مناسبی برای برخی افراطی‌گری‌ها باشد.

با این حال این گردنه از جاهایی است که مواضع افراد در عمل خود را نشان خواهند داد و برای به سلامت گذر کردن از آن نیاز است هیچ گاه فراموش نکنیم که مردم برای رساندن ایران اسلامی به جایی که هست، هزینه‌های زیادی متحمل شده‌اند. دانشگاهیان و به ویژه مدیران ارشد آموزش عالی باید همواره خود را در قبال فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم‌ها و هزینه‌هایی که از بیت‌المال صرف دستیابی به توفیقات علمی شده پاسخگو بدانند. قطعاً سیاسی کردن فضای دانشگاه‌ها و توقف رشد علمی کشور به بهانه فعالیت‌های سیاسی بدون درون‌مایه، قابل توجیه و جبران نیستند.

انتظار کشور از آموزش عالی رشد حداقل 15 برابری تولید علم و فناوری نسبت به هشت سال گذشته است. آنچنانکه هشت سال گذشته نیز این نرخ رشد نسبت به هشت سال گذشته خود رشد 15 برابری را تجربه کرد./دانا